Op 22 november organiseerde de Stichting Topklinische GGz de online themasessie ‘TOPGGz en regionalisering in de ggz’ voor instellingen/afdelingen met een TOPGGz-keurmerk.
Juist bij een grote maatschappelijke opgave en schaarse middelen, focus op zorg in de regio en de wens tot een beweging naar voren, kan de kennis en expertise van TOPGGz-afdelingen helpend zijn voor vernieuwing, kwaliteit, passende zorg en verkorting van wachtlijsten in de regio. Hoe TOPGGz zich kan verhouden tot de regionalisering in de ggz werd, onder leiding van Rieneke de Wit, bij monde van drie sprekers verkend.
TOPGGz, specialisten in complexiteit
Elnathan Prinsen (lid van de raad van bestuur van de Parnassia Groep) stelde dat, om complexiteit aan te kunnen en meer flexibiliteit en klantgerichtheid te realiseren, het belangrijk is om zorg te organiseren op basis van multimorbiditeit, onder andere door kennis in te vliegen via consultatie. Specialistische kennis en kunde hebben alleen meerwaarde als deze zijn ingebed in een bredere, meer generalistische en patroongerichte aanpak. Om herstelgerichte zorg te realiseren moet topklinische ggz bijdragen aan het bredere netwerk rond de patiënt, juist vanuit de hoogspecialistische expertise in het herkennen van patronen. De rol van TOPGGz is het zijn van de specialist in complexiteit; hoe complexer de zorgvraag, hoe meer TOPGGz aan zet is.
Comfortabel samenwerken
Samenwerken is ingewikkeld. Helga Aalders (regiodirecteur Utrecht Zuidoost bij Altrecht) ging – puttend uit de praktijk bij Altrecht - in op de vraag wat er nodig is om consultatie vanuit TOPGGz-afdelingen en samenwerken binnen en buiten de organisatie praktisch vorm te geven. Succesfactoren voor goede samenwerking zijn geld, tijd, comfort en een ondersteuningsstructuur met een heldere, vastgelegde rolverdeling. Deze voorwaarden voorkomen stress en inefficiëntie, scheppen vertrouwen en ondersteunen behandelaars in waar zij goed in zijn: hoogspecialistische zorg en consultatie bieden. Helga pleit hierbij voor landelijke uitrol van het Altrecht-project ‘Wal en Schip’. Dit is een regionale, netwerkmethode om samenwerking in complexe casuïstiek te ondersteunen, waarbij een perspectief voor de patiënt geschetst wordt en wordt afgesproken wie wat doet. Met deze methode kan professionals meer comfort bij samenwerking geboden worden.
Consultatie is ‘king’
Prof. dr. Aartjan Beekman (verbonden aan de afdeling psychiatrie van het Amsterdam UMC en GGZ inGeest en voorzitter van het Topreferente netwerk Hardnekkige depressie) ging tenslotte in op de meerwaarde van consultatie voor passende zorg in de regio. Consultatie is met afstand de belangrijkste meerwaarde die TOPGGz kan bieden voor verwijzers, patiënten en maatschappij. Uit een doorrekening, gebaseerd op data in combinatie met expert-opinies, blijkt dat ook de kosteneffectiviteit van consultatie groot is. In elk doorgerekend scenario blijkt consultatie een dominante interventie: het levert welbevinden in kwaliteit en functioneren van patiënten op, terwijl je kosten bespaart.
Het zal niet lukken om alle (hoog)specialistische voorzieningen in alle regio’s beschikbaar te hebben. Dat is ook niet wenselijk of nodig, mits er een goed landelijk consultatienetwerk is zodat kennis en kunde gedeeld kan worden en de landelijke toegankelijkheid van deze expertise geborgd is. In het algemeen kan gesteld worden dat voor consultatie aan de huisarts, het sociaal domein en ziekenhuizen het netwerk binnen de regio veelal volstaat. Voor hoogspecialistische consultatie binnen de ggz is echter het landelijk netwerk aan zet. Consultatie wordt helaas echter nog maar weinig ingezet in de ggz. Voor versterking van de consultatiefunctie zijn institutionalisering en adequate bekostiging randvoorwaardelijk.
Afsluiting en terugblik
Het thema ‘TOPGGZ en regionalisering in de ggz’ leeft. De themasessie heeft veel inzichten en inspiratie opgeleverd en biedt diverse aanknopingspunten voor vervolg. De presentaties van de sprekers zijn hieronder terug te lezen. Deelnemers hebben na afloop via een enquête hun grote waardering voor de sessie uitgesproken en hierbij ook onderwerpen aangedragen voor nieuwe en/of opvolgende themasessies, zie hiervoor de samenvatting van de resultaten van de enquête.
Presentatie
Bekijk het document (pdf) van de samengevoegde presentaties van de themasessie, met daarin het programma, het netwerk ggz-model, de drie presentaties van de sprekers en de afsluitende stellingen.
Samenvatting enquêteresultaten
Deelnemers hebben na afloop van de themasessie via een enquête hun grote waardering voor de sessie uitgesproken en hierbij ook onderwerpen aangedragen voor nieuwe en/of opvolgende themasessies. Bekijk de samenvatting (pdf) van de enquêteresultaten.
Consultatiewijzer ggz
De Consultatiewijzer ggz brengt de beschikbare informatie over consultatie overzichtelijk samen. Deze maakt je wijzer over consultatie vragen en geven en wijst je de weg in de mogelijkheden, processen en methodieken van consultaties: consultatiewijzerggz.nl.