Vroegtijdig ingrijpen helpt. Dat concludeert Persoonlijkheidsstoornissen bij jongeren (de Viersprong) een jaar na de start van de nieuwe multisysteembehandeling voor kinderen van 2-10 jaar.
Een jaar geleden startte de Viersprong als eerste instelling ter wereld met de behandeling Multisysteemtherapie Child (MST-C). Deze behandeling is gericht op kinderen van 2 tot 10 jaar met ernstige gedragsproblemen. Zij dreigen uithuisgeplaatst te worden of wonen al niet meer thuis. Positieve resultaten laten zien dat MST-C voor deze kinderen en hun gezinnen een blijvend verschil maakt.
- De meeste kinderen wonen weer/nog thuis en gaan naar school of een kinderdagverblijf.
- Agressie of grensoverschrijdende gedrag is sterk verminderd bij de kinderen die de behandeling afrondden.
- Daardoor was er geen verdere ingrijpende hulp, zoals crisisopvang of uithuisplaatsing, meer nodig.
- Ouders hebben geleerd om beter met het gedrag van hun kind om te gaan.
- De sfeer binnen gezinnen is rustiger en er zijn meer positieve momenten tussen ouders en kinderen.
- Kinderen doen vaker mee aan leuke en leerzame activiteiten met leeftijdsgenootjes.
- Veel gezinnen geven aan dat deze positieve veranderingen na de behandeling blijven doorwerken.
Bevindingen
In totaal zijn er 38 behandelingen gestart. 21 daarvan zijn inmiddels afgerond. Tijdens de behandelingen zijn een aantal aandachtspunten naar voren gekomen. Zo vragen een aantal zaken binnen MST-C nog meer aandacht. Dit heeft vooral te maken met de leeftijd van de kinderen en de fase waarin de gezinnen zich bevinden in hun hulpverleningstraject.
- In het screenen van gezinnen voor MST-C, is het extra van belang om na te gaan of er sprake is van verwaarlozing of mishandeling. Als dit aan de hand blijkt te zijn is MST-C niet passend. Op dat moment wordt er met MST-CAN bekeken of zij beter kunnen starten met het gezin.
- De samenwerking met andere betrokkenen, zoals scholen en jeugdhulpinstanties, is van groot belang. Als dit niet soepel verloopt, heeft dit invloed op voortgang van de behandeling. Dit is ook relevant voor andere MST-adaptaties, hoe beter de samenwerking, hoe beter het effect op de behandeling is.
- Aanvullende diagnostiek is nodig als bij start van de behandeling nog niet duidelijk is of en welke factoren van het kind zelf aanwezig zijn. We willen dit het liefst zo vroeg mogelijk in de behandeling opstarten.
Uitdagingen
De levensfase waarin de gezinnen zich bevinden tijdens de behandeling zorgt voor specifieke uitdagingen.
- Vaak zijn er meerdere jonge kinderen aanwezig in het gezin. Dit maakt het soms lastiger om effectieve behandelsessies te hebben. Daarnaast worden broers of zussen waar mogelijk of passend meegenomen in de behandeling, maar zij hebben soms ook hun eigen uitdagingen.
- De jonge kinderen hebben veel zorg en aandacht nodig van hun ouders. Hierdoor is de belasting van de opvoeders groot en de ruimte om goed voor zichzelf te zorgen vaak beperkt. Slaapproblemen kunnen dit verergeren.
- De kinderen hebben in verschillende contexten met opvoeders te maken, die allemaal zo goed mogelijk bij de behandeling betrokken moeten worden. Denk aan (gescheiden) ouders, familieleden die oppassen, school, kinderdagverblijf, BSO of een zorgboerderij.
Deze factoren zorgen ervoor dat de behandelintensiteit hoog is en de behandelduur ook wat langer kan zijn.
Ervaring van de supervisor
Samen met haar team stond supervisor Annemarie Sofie Smulders aan het roer van deze succesvolle pilot. Bij de Viersprong in Den Bosch werd deze behandeling voor het eerst ingezet. Hierover vertelt ze: “Het was erg uitdagend maar enorm leerzaam. Het was belangrijk om nauw met elkaar samen te werken en ook duidelijk om hulp te vragen, zowel intern als extern. Daarin was de samenwerking met de experts van MST Services van belang, om zo goed mogelijk de methodiek te blijven volgen en kritisch te blijven kijken naar wat nodig was in deze gezinnen.”
Verbeteren van de aanpak
De ervaringen van het eerste jaar MST-C gebruiken we om de doelgroepomschrijving, de in- en exclusiecriteria en randvoorwaarden te verscherpen. Er zijn ook grote zorgen over de vele kinderen die thuiszitten en niet naar school gaan, en de handelingsverlegenheid van scholen hierin. We proberen scholen hierin de ondersteunen. Echter zijn we soms te laat en staan scholen niet meer open om met het kind en zijn of haar systeem aan de slag te gaan. Daarom zetten we in op het versterken van deze samenwerking. Dit zorgt ervoor dat kinderen niet thuis komen te zitten, maar zich ook op school kunnen blijven ontwikkelen.