Persoonlijkheidsstoornissen bij jongeren

De Viersprong

De afdeling Jeugd behandelt kinderen en jongeren (0 -18 jaar) met complexe emotionele behoeftes. Bij sommigen uit dit zich in gedragsproblemen, bij anderen in persoonlijkheidsproblematiek. Bij alle behandelingen is het gezin nauw of intensief betrokken. Er zijn behandelprogramma's voor normaal begaafde en licht verstandelijk beperkte kinderen en jongeren met gedragsstoornissen, voor jongeren met borderline persoonlijkheidsproblematiek en voor jongeren met ontwijkende, afhankelijke en obsessief-compulsieve persoonlijkheidsproblematiek. Ook zijn er behandelingen voor gezinnen met complexe systeemproblematiek, zoals ernstige mishandeling en verwaarlozing van kinderen in het gezin. De behandelingen zijn outreachend, ambulant, in deeltijd of klinisch.

 

Hoofd- en sublocatie

De Beeklaan 2
4661EP Halsteren

Anderlechtlaan 175
1066 HM Amsterdam

Westblaak 180
3012 KN Rotterdam

Peter Vineloolaan 50
4611 AN Bergen op Zoom

Kooikersweg 203 C
5223 KE Den Bosch

Stationspark 27 H
4462 DZ Goes

Westbroek 20-34
4822 ZW Breda

Telefoon

Leeftijdscategorie
0-12 jaar
13-18 jaar
19-25 jaar
Beschrijving

De behandeling richt zich op kinderen en jongeren waarbij sprake is van hardnekkige en complexe problemen, waardoor zij op meerdere levensgebieden (dreigen) vast (te) lopen. Soms gaat dit gepaard met misbruik van middelen, zelfbeschadiging, suïcidaliteit en grensoverschrijdend en tot gevaar leidend gedrag. Eerdere hulpverlening heeft bij deze kinderen en jongeren onvoldoende geholpen. Zoals:

  • Jongeren die zich emotioneel instabiel voelen;
  • Jongeren die grensoverschrijdend gedrag vertonen en/of een delict risico hebben;
  • Jongeren die angstig, teruggetrokken en/of kwetsbaar zijn;
  • Gezinnen waarin kindermishandeling en verwaarlozing is;
  • Kinderen betrokken in een vechtscheiding.

 

Contra-indicaties

De contra-indicaties verschillen per behandelsetting.

Hoe wordt bepaald of een patiënt in aanmerking komt?

Na aanmelding volgt een intakeprocedure, waarin gekeken wordt of de problemen die de cliënt heeft behandeld kunnen worden bij de Viersprong. Samen met de intaker bekijkt de patiënt welke behandeling het best passend is.

Lees meer 

Waar bestaat de diagnostiek uit?

De diagnostiek bestaat uit verschillende specialistische diagnostische modules, zoals diagnostiek van de persoonlijkheid, cognitieve functiestoornissen, autisme spectrum stoornissen of psychiatrische aandoeningen of therapeutisch psychologisch onderzoek.

Hoe onderscheidt dit zich van reguliere diagnostiek?

Er wordt methodespecifieke diagnostiek toegepast. Innovatief bij de Viersprong is het Therapeutisch Psychologisch Onderzoek (TPO) een vorm van diagnostiek die de vragen van de cliënt centraal stelt. Juist bij vastgelopen behandelingen elders, kan TPO een uitkomst bieden om een stagnerende behandeling, in samenspraak met de verwijzer weer vlot te trekken.

Hoe intensief is deze voor de patient?

De tijdsinvestering kan variëren van een enkel gesprek tot een uitgebreid psychologisch onderzoek dat meerdere dagdelen in beslag neemt.

Welke instrumenten worden er gebruikt bij diagnostiek?

Er worden verschillende instrumenten ingezet zoals vragenlijsten, interviews en capaciteitentesten.

Behandeling
Ambulant
Deeltijdbehandeling
Klinisch (open)
Thuisbehandeling
Beschrijving

De Viersprong biedt verschillende behandelingen voor kinderen en jongeren. De behandeling kan variëren van 1 gesprek per week tot opname of intensieve thuisbehandeling. In samenspraak met de patiënt en ouders wordt bekeken welke frequentie het meest passend is.

 

Naam en beschrijving
MBT-early
Doelgroep

Jongeren die zich emotioneel instabiel voelen, en hun gezinnen. Jongeren die last hebben van impulsief gedrag, waardoor ze in de problemen komen. Of die last hebben van stemmingswisselingen, of zo heftig reageren op anderen dat er vaak conflicten ontstaan.

Methodiek

MBT staat voor Mentalization-based Treatment. Mentaliseren is het vermogen om gedrag van anderen en jezelf te begrijpen aan de hand van gedachten, gevoelens, wensen en verlangens. MBT is ontwikkeld in Groot-Brittannië door Anthony Bateman en Peter Fonagy. Zij verbinden psychische klachten zoals instabiliteit in emoties, zelfbeeld en vriendschappen, en impulsief en zelfbeschadigend gedrag aan beperkingen in het vermogen om te mentaliseren. In een MBT behandeling zijn alle onderdelen van de behandeling erop gericht dat je beter leert mentaliseren.

Beoogde effecten

MBT behandelingen richten zich op het verbeteren van het vermogen tot mentaliseren. Verbeteringen in dit vermogen leiden tot een vermindering van klachten, zoals angst- en stemmingsklachten, maar ook zelfbeschadigend gedrag. Onderzoek in Groot-Brittanië laat goede resultaten zien van MBT behandelingen. Inmiddels is dit onderzoek ook in Nederland uitgevoerd en worden eveneens goede behandelresultaten gerapporteerd.

Hoe intensief is deze voor de patiënt?

MBT-early is een individuele systeemgerichte vroege interventie behandeling. Er is een intensieve fase, deze bestaat uit 16 wekelijkse individuele gesprekken, 3 gezinsgesprekken en casemanagement. Vervolgens vindt er een boosterfase plaats met 4 boostersessies verspreid over 6 maanden.

Effectiviteitsonderzoek

Er loopt momenteel een gerandomiseerde studie naar de effectiviteit en kosteneffectiviteit van MBT-early. Waarbij MBT-early vergeleken wordt met de standaard richtlijnbehandeling voor jongeren met angst en depressie klachten (CGT).

Naam en beschrijving
MST-ID
Doelgroep

Jongeren (van 12 tot 18 jaar) met een licht verstandelijke beperking (intellectual disability; ID), die vanwege hun ernstige gedragsproblemen en/of delinquent gedrag uit huis geplaatst dreigen te worden.

Methodiek

Multi Systeem Therapie (MST) vindt plaats in de thuissituatie. Er wordt gewerkt met de ouders, familie, school, wijk, politie en alle andere systemen van de betrokken jongere en het gezin. Door de opvoedvaardigheden en het sociale netwerk van de ouders te versterken, beoogt MST de gedragsproblemen bij de jongere te verminderen. MST-LVB is een aanpassing van het reguliere MST-programma aan de specifieke behoeften van jongeren en ouders met een LVB.

Beoogde effecten

Jongeren wonen thuis (voorkomen van uithuisplaatsing), jongeren gaan naar school of hebben werk, de jongere pleegt geen delicten meer.

Hoe intensief is deze voor de patiënt?

MST vindt in de thuissituatie plaats. Voor een periode van ongeveer 5 maanden komt een behandelaar meerdere keren per week aan huis. De intensiteit wordt afgestemd op de behoeften van het gezin.

Effectiviteitsonderzoek

MST is een bewezen effectieve en door het Ministerie van Veiligheid en Justitie erkende behandeling voor gemiddeld begaafde jeugdige delinquenten. De effectiviteit van de behandeling bij LVB is nog niet onderzocht. Daarom heeft de Viersprong een groot onderzoek opgezet naar de effectiviteit van deze nieuwe MST-LVB behandeling.

Uitstroomcriteria

Voor elke patiënt wordt een behandelplan opgesteld waarin individuele behandeldoelen worden vastgelegd die passen bij de specifieke behandelmethodiek. Binnen elk behandeltraject vinden systematisch evaluaties plaats, waarin het effect van de behandeling wordt geëvalueerd. Op basis van de evaluatie wordt bekeken of de behandeling verlengd moet worden, of dat de behandeling gestopt kan worden, ofwel omdat behandeldoelen behaald zijn, ofwel omdat verwacht wordt dat met doorgaan met de behandeling geen verdere winst te behalen valt.

Waar worden patiënten naar door- of terugverwezen?

In samenspraak met de patiënt kunnen patiënten doorverwezen of terugverwezen worden. Dit kan uiteenlopen voor wat betreft hulpvraag en frequentie. Patiënten kunnen na behandeling bij de Viersprong ook klaar zijn met behandeling en geen verdere hulp nodig hebben.

Is er een terugval aanbod?

Per behandeling worden er afspraken gemaakt over wat gedaan kan worden bij een terugval. Het maken van een terugvalplan kan onderdeel zijn van de behandeling.

Met welk instrument wordt de uitstroom getoetst/vastgesteld?

Bij de Viersprong worden standaard vragenlijsten afgenomen aan het begin, tussentijds en einde van de behandeling. Behandelaar/ behandelteam en patiënt nemen op basis van deze informatie gezamenlijk een besluit over het afronden van de behandeling.

Hoe wordt een second opinion aangevraagd?

Een second opinion kan worden aangevraagd via de website van de Viersprong.

Bijzonderheden

Een second opinion is geschikt als een patiënt of behandelaar graag wil dat de Viersprong meedenkt in een lopende behandeling/diagnostisch traject. Tijdens het Second Opinion traject vindt telefonisch overleg plaats, voert de Viersprong desgewenst dossieranalyses uit en/of wordt de Viersprong betrokken bij het zien en onderzoeken van de patiënt. Een Second Opinion kan ook worden aangevraagd bij een meningsverschil tussen behandelaar en patiënt.

Naam
Prof. dr.
J.
(Joost)
Hutsebaut
Specialisatie

MBT-early, vroegdetectie en vroege interventie van complex beloop, diagnostiek en behandeling van (borderline) persoonlijkheidsproblematiek.

Contactgegevens
Consultatie en adviesmogelijkheden voor verwijzers

De bereikbaarheid is wisselend. Kijk hier voor de actuele bereikbaarheid.

Hoe doen we dit?

De Viersprong heeft een klantburo, hier komt de vraag eerst binnen. Een medewerker van het klantburo beoordeelt de vraag en zet deze indien gewenst door naar een collega behandelaar. Consultatie kan verschillende vormen aannemen, variërend van een gesprek over een casus tot gesprekken over het vasthouden van een bepaalde (methode-specifieke) werkwijze.

Beschrijving doelstelling zorgaanbod

De behandeling is erop gericht om kinderen en jongeren (en hun ouders/ verzorgers) een perspectief op een beter leven te geven. De behandeling zet zich in op vermindering van de klachten/ gedragsproblemen en op het verbeteren van sociaal-maatschappelijk functioneren.

Beschrijving klinische effecten van het zorgaanbod

De Viersprong steekt veel energie in wetenschappelijk onderzoek, waardoor behandelingen voortdurend ontwikkelen en verbeteren. Lees meer over de resultaten van wetenschappelijk onderzoek bij de Viersprong.

 

Met welk instrument worden de effecten gemeten

We maken gebruik van diverse instrumenten, afgestemd op de doelgroep/ de behandeling.

Met welke frequentie

De frequentie verschilt per behandeling/ doelgroep deze kan variëren tot afname van vragenlijsten bij iedere sessie, tot aan afname van vragenlijsten bij ieder evaluatiemoment.

Hoe wordt de zorg door de patiënt en/of naaste ervaren?

Bij de Viersprong wordt de cliënttevredenheid structureel aan het einde van ieder zorgtraject en via de meldingen op Zorgkaart Nederland gemonitord.

Rapportcijfer conform CQ index

Een actueel rapportcijfer is te vinden op de website: www.deviersprong.nl

Naam
Prof. dr.
J.
(Joost)
Hutsebaut
Specialisatie

Vroegdetectie en vroege interventie van persoonlijkheidsproblematiek

Contactgegevens
Naam
Prof. dr.
J.
(Joost)
Hutsebaut
Specialisatie

Vroegdetectie en vroege interventie van persoonlijkheidsproblematiek

Contactgegevens
Naam
dr.
M.
(Marieke)
Van Geffen
Specialisatie

Systeeminterventies, kwaliteitssystemen in de GGz

Contactgegevens
Naam
Dr.
D.J.
Dineke
Feenstra
Specialisatie

Persoonlijkheidsstoornissen bij adolescenten

Contactgegevens
Beschrijving onderzoek

MST-ID

Verwachte einddatum
2026
Naam hoofdonderzoeker
Dr. Dineke Feenstra en Dr. Annemarieke Blankestein
Beschrijving onderzoek

MBT-early

Verwachte einddatum
2024
Naam hoofdonderzoeker
Prof. Dr. Joost Hutsebaut
Auteur(s)
Hutsebaut, J., Debbané, M., & Sharp, C.
Tijdschrift
Borderline Personality Disorder and Emotion Dysregulation
Datum
2020
Auteur(s)
Blankestein, A., Van der Rijken, R., Eeren, H. V., Lange, A., Scholte, R., Moonen, X., De Vuyst, K., Leunissen, J., & Didden, R.
Tijdschrift
Journal of Applied Research in Intellectual Disabilities
Datum
2019
Auteur(s)
Rovers, A., Blankestein, A., van der Rijken, R., Scholte, R., & Lange, A.
Tijdschrift
International Journal of Offender Therapy and Comparative Criminology
Datum
2019
Beschrijving

De Viersprong Academy verzorgt opleidingen en trainingen voor therapeuten die werken in de ggz over persoonlijkheidsstoornissen, indiciatiestelling en diagnostiek, Schematherapie, Dynamische Interpersoonlijke Therapie, incompany trainingen en supervisies. Op de website van de Viersprong Academy vindt u uitgebreide informatie en trainingsdata.
MBT-Nederland verzorgt trainingen op het gebied van Mentalization-based treatment (MBT).  
Daarnaast worden lezingen en presentaties gegeven op nationale en internationele congressen, en zijn collega’s van de Viersprong regelmatig als (gast)docent betrokken bij de psychologische opleidingen.

 

Titel presentatie
Guideline-Informed Treatment for Personality Disorders (GIT-PD) voor jongeren: ontwikkeling van generieke vroege interventie voor jongeren
Naam professional
Joost Hutsebaut
Datum
2021
Naam en plaats congres
Congres GIT-PD in de levensloop, Tilburg (online)

Ervaring van patiënten/naasten

Het verhaal van Samantha en Eric

De gezinsvoogd meldt Samantha en haar gezin aan voor een FFT- behandeling. Samantha heeft de afgelopen jaren een aantal diefstallen gepleegd en kampt met ernstige hechtingsproblemen. Daarnaast zijn er regelmatig hevige conflicten tussen Samantha en haar ouders. Afgelopen jaren zijn er contacten geweest met meerdere hulpverlenende instanties. Desondanks zijn de problemen verergerd. Het gezin treedt de FFT dan ook met lage verwachtingen en gering vertrouwen tegemoet.

Back to top