Zelf volgden Esther en haar man Martijn psycho-educatie. Esther dacht eerst dat ze dat niet direct nodig had omdat ze in de zorg werkt. Maar het tegendeel bleek waar. 'We leerden wat handig is om wel en niet te doen in contact met je kind. En hoe een autist de wereld bekijkt. Dat verschil in kijken naar de wereld verklaart waarom dingen soms niet lopen. Martijn en ik kunnen snel schakelen. Maar Ruben kan dat niet.' Ze vond het ook leerzaam om te zien hoe haar man nu in de gebiedende wijs tegen Ruben praat als er iets moet gebeuren. 'Als we bijvoorbeeld weggaan', vertelt Esther, dan zegt hij; "Ruben, we gaan, doe je jas aan". Daar kan Ruben geen ja of nee op antwoorden. Eerder verpakte hij zijn boodschap in een vraag: "Wil je je jas aandoen?" Tja, dan krijgt Ruben opties en dat is verwarrend voor hem.'
Hoe was het afgelopen jaar voor de ouders? 'Boeiend en vermoeiend,' reageert Esther meteen. 'Boeiend omdat we ons kind steeds beter leerden kennen. Vermoeiend omdat het toch een heftige periode was. De jaren daarvoor natuurlijk ook al. Ruben raakte als baby snel overstuur en was moeilijker te troosten. Met 2 jaar kon hij nog nauwelijks praten, hij had een compleet eigen taal. We misten het wezenlijke contact. Maar hij heeft een enorme inhaalslag in zijn spraakontwikkeling gemaakt. Ook in contact met buitenstaanders.'
Van mensen in hun omgeving krijgen ze nu meer de erkenning dat Ruben anders is dan andere kinderen. Ook al ziet hij er uit als een gewoon, lief kind. 'En dan nog gaat de een er gemakkelijker mee om dan de ander. Dat blijf je altijd houden.' Aan de verdere buitenwereld heeft Esther geen boodschap. Door ervaring wijs geworden, heeft ze een dikke huid gekweekt voor bijvoorbeeld ongevraagd commentaar in de supermarkt als Ruben driftig wordt. 'Ik negeer het meestal. Soms reageer ik er wel op.'
Ruben gaat nog 2 dagen per week naar de dagbehandeling bij Lindenhout. En binnenkort ook naar het speciaal
onderwijs. Mogelijk zal hij later nog eens teruggaan naar Karakter voor psycho-educatie. 'Want als hij ouder wordt,
zal hij meer besef krijgen van zijn anders-zijn. Hij heeft een normale intelligentie, dus ik heb wel vertrouwen in
zijn mogelijkheden voor de toekomst.