een TOPGGz-afdeling

Studie lichttherapie voor ADHD

Komende winter onderzoekt PsyQ Programma ADHD bij volwassenen en ouderen (Parnassia Groep) in Den Haag de effecten van lichttherapie op ADHD-symptomen. Conventionele lichtbakken worden vergeleken met lichtbrillen voor thuisgebruik.

Studie lichttherapie voor ADHD

Programma ADHD bij volwassenen en ouderen van PsyQ biedt lichttherapie al sinds 2005 aan in de maanden september tot en met maart voor ADHD-patiënten met een seizoengebonden depressie, oftewel winterdepressie (bij 30%), en/of een verlate slaapfase. Dit laatste komt voor bij 78% van de volwassenen met ADHD. Lichttherapie vervroegt het slaapritme wat in deze groep ook bijdraagt aan verbetering van de stemming.

Er zijn aanwijzingen dat het vervroegen van het ritme met lichttherapie niet alleen de stemming verbetert, maar ook kan leiden tot een vermindering van ADHD-symptomen. In deze studie gaan we de effecten van lichttherapie op ADHD-symptomen verder onderzoeken. Daarnaast kijken we naar de effecten op stemming en slaap.

Lichttherapie werd tot voor kort op locatie aangeboden. Patiënten komen gedurende één-twee weken op werkdagen naar de afdeling om daar ’s ochtends vroeg een halfuur achter een lichtbak te zitten. Tegenwoordig bieden we ook lichtbrillen aan die men thuis kan gebruiken. Deze brillen bieden een flexibeler en toegankelijker manier van lichttherapie: mensen hoeven niet meer naar de afdeling te komen, hebben meer bewegingsvrijheid tijdens de lichttherapie en kunnen ook in het weekend lichttherapie blijven volgen. Toch is het nog niet bekend of de lichtbrillen net zo effectief zijn als de lichtbakken. Wij zullen deze twee manieren van lichttherapie met elkaar vergelijken wat betreft effectiviteit, gebruiksgemak, therapietrouw en patiënttevredenheid.

In dit onderzoek wordt de optimale timing van lichttherapie individueel bepaald. Eerder onderzoek van onze groep heeft laten zien dat lichttherapie (in combinatie met melatonine) weliswaar het ritme vervroegde, maar helaas geen effect had op ADHD-symptomen. Behandeling met melatonine alleen zorgde naast een vervroegd ritme wél voor een afname van ADHD-symptomen. Het is zeer aannemelijk dat de lichttherapie te vroeg voor het individuele ritme van de deelnemers werd aangeboden. In het komende onderzoek bepalen we het individuele ritme en de optimale timing van lichttherapie aan de hand van de Munich ChronoType Questionnaire (MCTQ).

Wij willen deze winter minimaal 54 volwassenen (18-65 jaar) includeren die op de afdeling ADHD bij volwassenen en ouderen een indicatie krijgen voor lichttherapie. Deelnemers worden gerandomiseerd voor twee weken lichttherapie, ofwel met een lichtbak op locatie, danwel met een lichtbril thuis. Voor en na de twee weken lichttherapie doen zij een QbTest, die een objectieve maat is voor de ernst van de ADHD-symptomen en vullen zij enkele vragenlijsten in over ADHD-symptomen, slaap en stemming. Tijdens de lichttherapie houden zij ook een slaapdagboek bij.

Wij verwachten aan het einde van het lichttherapie-seizoen voldoende deelnemers te hebben om conclusies te kunnen trekken over de effecten van lichttherapie op ADHD-symptomen, stemming en slaap, en om de lichtbakken op locatie te vergelijken met de lichtbrillen thuis. Uiteindelijk hopen we dat de resultaten helderheid geven over het effect van lichttherapie op ADHD en bijdragen aan het optimaliseren van de behandeling.

Voor inhoudelijke vragen kunt u contact opnemen met de uitvoerende onderzoekers van PsyQ Programma ADHD bij volwassenen en ouderen: dr. Mylène Böhmer en drs. Emma van Andel.

Dit is een toekomstige studie waar nog niet eerder over is gepubliceerd. Hieronder staan enkele links waar u meer informatie kunt vinden over de achtergrond van dit onderzoek.

Back to top