Ster van Herstel als ondersteuning zorgplan

Ervaringsdeskundige Rowdy Retera, werkzaam bij Vroege Interventie Buitengewone Ervaringen (VIBE) van GGzE, werkt Ster van Herstel uit om cliënten handvatten te geven om in gesprek te gaan over hun eigen herstelproces op verschillende levensgebieden.

Zoektocht
Het viel Rowdy Retera, ervaringsdeskundige van het VIP-team van VIBE, op dat de regie bij het opstellen van een zorgplan vaak ligt bij het behandelteam. Hij is dan ook op zoek gegaan naar een methodiek die het herstelproces inzichtelijk maakt en waarbij cliënten zelf, maar ook samen met hun naasten en/of behandelaren de voortgang kunnen evalueren. Dit hulpmiddel moest een aanvulling zijn in het samenwerken van diverse disciplines. En heel belangrijk, de eigen kracht van de cliënt moest centraal blijven staan. Na lang zoeken vond Retera ‘the Recovery Star’, ontwikkeld door Joy MacKeith en Sara Burn. Hij heeft dit product vertaald naar het Nederlands en de werkwijze aangepast zodat het aansluit bij de doelgroep van VIP. Hij heeft deze methode de Ster van Herstel genoemd.

Ster van Herstel binnen zorgplan
Met de Ster van Herstel maakt de cliënt voor zichzelf inzichtelijk op welke levensgebieden er nog hulpvragen zijn en of hiervoor ondersteuning van het behandelteam of het eigen netwerk wenselijk is. De uitwerking van de Ster presenteert de cliënt (eventueel samen met de ervaringsdeskundige) aan de betrokken disciplines. De uitkomst van de Ster van Herstel wordt vervolgens opgenomen in het zorgplan. Door bij elk zorgplan de Ster van Herstel in te vullen en te vergelijken met de vorige ingevulde Ster wordt visueel gemaakt voor de cliënt welke stappen er gemaakt zijn. Cliënten weten vaak wel dat ze stappen hebben gemaakt, maar dit wordt nu visueel bekrachtigd. Dit heeft een positief effect op het zelfvertrouwen en biedt hoop en perspectief.

Werkwijze
De Ster van Herstel vult de cliënt samen in met de ervaringsdeskundige, waarbij stilgestaan wordt bij tien levensgebieden.

Elke punt van de ster is een levensgebied. Per levensgebied is een onderverdeling gemaakt in de cijfers 10 tot en met 01 (zie onderstaande afbeelding).

De cijfers van de ster corresponderen met verschillende fases van een herstelproces. Een herstelproces is een uniek, persoonlijk en dynamisch proces wat is onder te verdelen in vier fases. Bij de Ster van Herstel wordt het herstelproces trapsgewijs weergegeven en staat elke trede voor een fase van herstel (zie onderstaande afbeelding).

Door elk levensgebied een cijfer geven, maakt de cliënt inzichtelijk waar deze staat binnen het eigen herstelproces. Zo wordt direct duidelijk waar aandachtspunten liggen en welke stappen nog gemaakt kunnen worden binnen dat levensgebied om het herstelproces te bevorderen. De cliënt ervaart door bewust stil te staan bij diverse levensgebieden dat hij of zij niet op alle gebieden vastloopt. In het gesprek is ruimte om te ontdekken en te bespreken welke vaardigheden de cliënt inzet bij bepaalde levensgebieden. Focus van deze methodiek ligt op kwaliteiten in plaats van op eventuele tekortkomingen. De cliënt wordt in het gesprek uitgedaagd te onderzoeken of deze kwaliteiten ook ingezet kunnen worden om te werken aan de levensgebieden waar nog hulpvragen op gesteld zijn. Vervolgens kan de cliënt nadenken of hiervoor hulp nodig is van het behandelteam, het eigen netwerk of dat hij of zij hier zelf aan kan/wil werken.

Toegevoegde waarde
Cliënten die de Ster van Herstel hebben ingevuld, geven terug het prettig te vinden om op deze manier naar het herstelproces te kijken. Het helpt hen om kritisch naar zichzelf te kijken en goed na te denken op welke levensgebieden er nog wensen en verbeterpunten zijn. Het biedt de cliënt handvatten om het herstelproces, verwachtingen, wensen en doelen zowel met behandelteam als naastbetrokkenen te delen en te bespreken.