Bij Jellinek, locatie Obrechtstraat (Arkin) start binnenkort een onderzoek naar sekse- en genderspecifieke voorspellers voor terugval tijdens en na de behandeling van alcoholverslaving, waarbij gekeken wordt naar stress-gerelateerde voorspellers.
Veel mensen met een alcoholverslaving vallen binnen een half jaar na de start van een behandeling terug in de verslaving. Stress speelt hierbij een belangrijke rol. Hoewel 30% van de mensen met een alcoholverslaving vrouw is, heeft onderzoek naar de behandeling van verslaving zich voornamelijk op mannen gericht. De onderzoeken die wel hebben gekeken naar man/vrouw-verschillen hebben dit voornamelijk gedaan op basis van biologische sekseverschillen, waarbij gendergerelateerde factoren (waaronder genderidentiteit) grotendeels genegeerd zijn. Hierdoor is het onbekend of stress bij vrouwen (of transpersonen) een even grote rol speelt in de behandeling van verslaving als bij (cis)mannen.
Dagelijkse vragenlijst
Het doel van dit onderzoek is om in kaart te brengen of er verschillen zijn tussen mannen en vrouwen in de rol van stress bij sekse- en genderverschillen in stress-gerelateerde predictoren voor terugval tijdens en in de eerste twee maanden na de behandeling met cognitieve gedragstherapie. Dit zal onderzocht worden aan de hand van Ecological Momentary Assessment, een dagelijkse (zeer korte) vragenlijst die ingevuld wordt op de smartphone of computer waarin onder andere ervaren stress, hunkering naar alcohol en alcoholconsumptie wordt uitgevraagd. Daarnaast zal er op drie momenten een 12-uur durende meting van de hartslagvariabiliteit plaatsvinden, omdat dit mogelijk een belangrijke biomarker zou kunnen zijn voor stressgerelateerde terugval in het gebruik van alcohol. Parallel aan dit onderzoek wordt in samenwerking met KALA een voorlichtingsspel ontwikkeld, met als doel de kennis en het bewustzijn bij behandelaren te vergroten met betrekking tot sekse- en genderverschillen bij (alcohol)verslaving. De verwachting is dat resultaten uit dit project uiteindelijk zullen bijdragen aan een meer gendersensitieve behandeling van verslaving.
Research fellowship
Dit onderzoek wordt uitgevoerd in het kader van een door ZonMw gehonoreerd research fellowship door Anne Marije Kaag (a.m.kaag@vu.nl), universitair docent Klinische Neuropsychologie aan de VU, in samenwerking met Anneke Goudriaan (hoogleraar werkingsmechanisme van verslaving, Amsterdam UMC, locatie AMC) en Anja Huizink (hoogleraar ontwikkelingspsychopathologie, VU Amsterdam).