Het TOPGGz-congres 2019 kende een afwisselend programma. Professionals van diverse TOPGGz-afdelingen presenteerden de nieuwste ontwikkelingen in de ggz en lieten zien hoe ze met hoog specialistische zorg, onderzoek en innovaties het verschil maken voor patiënten met complexe zorgvragen. Patiënten vertelden hoe zij deze zorg ervaren en hoe zij zelf betrokken zijn bij innovaties. Indrukwekkend om te horen wat er allemaal op de TOPGGz-afdelingen gebeurt en hoe patiënten daar aan kunnen bijdragen! Jacobine Geel (voorzitter GGZ Nederland) en Marjan ter Avest (directeur MIND) reflecteerden aan begin en einde op het congresthema. De middag werd afgesloten met de uitreiking van de nieuwe TOPGGz-keurmerken en natuurlijk met een feestelijke borrel.
Opening door drs. Ellen Mogendorff (directeur TOPGGz).
Ellen Mogendorff, directeur van TOPGGz, opende als dagvoorzitter het congres: "We zijn trots op alle professionals die elke dag weer het verschil willen maken voor patiënten met ernstige en complexe zorgvragen. Tijdens dit congres geven we hen graag een podium om - waar mogelijk samen met ervaringsdeskundigen - te laten zien hoe zij dit doen. Zo kunnen we samen inspiratie opdoen en écht het verschil maken in de Nederlandse zorg."
Openingsreflectie door drs. Jacobine Geel (voorzitter GGZ Nederland).
“Leer van elkaar en maak zo het verschil”
Jacobine Geel verzorgde een persoonlijke openingsreflectie op het congresthema Hoe maken TOPGGz-afdelingen het verschil voor patiënten met complexe zorgvragen?
“Een feest van TOPGGz is een feest van de hele sector. De afdelingen met een TOPGGz-keurmerk vormen een belangrijk een belangrijk onderdeel van de hele ggz. Hoe meer we in gezamenlijkheid optrekken, hoe beter het is voor de patiënt, voor de professional en voor de ontwikkeling van de kwaliteit van wat we te bieden hebben. En daarom is het wenselijk met elkaar op te trekken.” Jacobine Geel schetste in haar reflectie hoe TOPGGz-afdelingen van belang zijn om individuele patiënten met complexe zorgvragen en hun naasten een perspectief te bieden op herstel. Daarnaast beschikken deze afdelingen over een schat aan kennis en ervaring: “Een aansprekende metafoor in dit verband is die van de champagnefontein. De innovatieve (behandel)kracht van afdelingen met het TOPGGz-keurmerk zou moeten overborrelen en de hele sector laten sprankelen. TOPGGz stimuleert innovaties en kan zo bijdragen aan het verbeteren van behandeluitkomsten.” Jacobine Geel benadrukte tenslotte het belang van een goede financiering. Samen met betrokken partijen wil GGZ Nederland zich graag blijven inzetten voor een goede bekostiging van de TOPGGz-afdelingen.
Een goede zorgketen voor patiënten met ernstig/complex autisme; wat & hoe?
Mr. dr. Bram Sizoo (psychiater SCOS, Dimence) en Yasmin Gül (ervaringsdeskundige)
Bram Sizoo en Yasmin Gül belichtten in deze duopresentatie complex autisme vanuit verschillende perspectieven. Goede zorg vereist dat behandelaren goed begrijpen hoe iemand met autisme zich staande probeert te houden in de wereld en dat dit per definitie flexibele zorg op maat impliceert. Aan de hand van voorbeelden illustreerden zij hoe goedbedoelde zorg soms de plank volledig mis kan slaan.
Superbrains: een nieuwe stap in innovatie door co-creatie.
Dr. Sandra Kooij (psychiater PsyQ, Programma ADHD bij volwassenen en ouderen) en Rutger den Hollander (ervaringsdeskundige)
Rutger den Hollander is eigenaar van een ICT-bedrijf dat onder andere games en webapplicaties ontwikkelt en heeft ADHD. Hij vroeg zichzelf als ervaringsdeskundige een aantal jaren geleden af hoe hij de regie op zijn leven kan houden ná de ADHD-behandeling. Zijn smartphone bracht hem op het idee van een app. Rutger benaderde Sandra Kooij en samen gingen ze aan de slag. Een co-creatie die resulteerde in de recent gelanceerde app Superbrains, waarmee ADHD'ers meer grip op hun leven krijgen en houden. De weg naar de app toe was onderwerp van deze voordracht. Ter inspiratie, lering en vermaak.
Slapeloosheid in de forensische psychiatrie: impact voor patiënt, vakgebied en maatschappij.
Prof. dr. Marike Lancel (psycholoog & somnoloog bij Forensisch Psychiatrische Kliniek van GGZ Drenthe)
De forensische psychiatrie is gericht op het verlagen van het recidiverisico door het behandelen van dynamische risicofactoren, zoals impulsiviteit en agressiviteit. Onderzoek bij forensisch psychiatrische patiënten laat zien dat chronische slapeloosheid geassocieerd is met subjectieve impulsiviteit en agressiviteit. Een adequate detectie en behandeling van slapeloosheid kan bij deze populatie daarom van groot belang zijn. Om de prevalentie van slapeloosheid en de factoren die slapeloosheid bij deze populatie veroorzaken en onderhouden te onderzoeken, is recent een multicenter studie uitgevoerd. Tijdens deze presentatie werden de belangrijkste resultaten, evenals een aantal daaruit voortvloeiende aanpassingen van de standaard therapie (cognitieve gedragstherapie voor insomnie), gepresenteerd. In deze terugblik vind je de presentatie exclusief casuïstiek en ongepubliceerde data.
Voorkomen van een psychose; kan dat en wat is daarvan de impact?
Dr. Machteld Marcelis (psychiater VIBE, GGzE) en dr. David van den Berg (klinisch psycholoog PsyQ EDIT Haaglanden)
In deze lezing presenteerden Machteld Marcelis en David van den Berg de ontwikkelingen op het gebied van vroeg detectie en vroege interventie van psychose. Zij gingen in op de geschiedenis van de ontwikkeling van dit veld, hoe zij op hun afdelingen de zorg hebben georganiseerd en aan welke innovatieve ontwikkelingen op het gebied van vroeg detectie en vroege psychose hun afdelingen werken.
Interview met dr. Joanneke van der Nagel door drs. Jacobine Geel.
Juist als alles moeilijk lijkt, zijn er vaak toch oplossingen. Een korte filmimpressie met aansluitend een interview met Joanneke van der Nagel, werkzaam bij Centrum Verslaving & LVB, door Jacobine Geel.
Ouderen met moeilijk verstaanbaar gedrag: hoe pak je dat aan?
Dr. Arjan Videler (psychotherapeut PersonaCura, GGz Breburg)
Ouderen zijn sterk ondervertegenwoordigd in wetenschappelijk onderzoek, zowel in de somatische gezondheidszorg als in de psychiatrie. Zij worden geëxcludeerd vanwege multimorbiditeit en polyfarmacie, waardoor multidisciplinaire richtlijnen en evidence-based behandelingen die juist bij ouderen veel worden toegepast, niet bij hen zijn onderzocht. Er is daarom een sterke behoefte aan innovatieve behandelingen voor ouderen met psychiatrische problematiek, comorbide persoonlijkheidsstoornissen en autismespectrumstoornissen. Een lezing over de opties om innovaties voor deze complexe doelgroep te ontwikkelen en te onderzoeken in de weerbarstige praktijk van de hoog specialistische ouderenpsychiatrie.
Afsluitende reflectie en uitreiking keurmerken door Marjan ter Avest (directeur MIND).
"Wijs cliënt de weg naar de TOPGGz", stelt Marjan ter Avest in haar afsluitende reflectie op het congresthema. Steeds vaker kloppen cliënten met complexe zorgvragen, die onvoldoende baat hadden bij reguliere zorg, aan bij MIND met de vraag waar in de ggz zij nog terecht kunnen. Cliënten die echt ten einde raad zijn en helaas lastig de weg naar de TOPGGz kunnen vinden. Marjan steunt het TOPGGz-initiatief: “Als je de verhalen hoort van TOPGGz-cliënten en de speciale zorg die zij ontvingen, dan kun je alleen maar onder de indruk zijn. Cliënten moeten daarom beter geholpen worden de juiste TOPGGz-afdeling te vinden. Daarnaast moeten er meer TOPGGz-afdelingen komen om de verscheidenheid aan complexe zorgvragen of specifieke behandelingen te kunnen beantwoorden”. Marjan is van mening dat de veelheid van kennis die in de TOPGGz-afdelingen aanwezig is, gedeeld moet worden met de brede praktijk van de ggz. Hierdoor zal het kennisniveau en de effectiviteit van behandelingen in algemene zin toenemen. Tenslotte vindt ze het belangrijk dat cliënten samen optrekken met behandelaren om keuzes te maken in wat wel en wat niet helpt. Onderzoek, kennisontwikkeling en verbeteren van kwaliteit van behandelingen (dus hoop voor de cliënt) zijn daarbij essentieel.
Aansluitend reikte Marjan op feestelijke wijze de officiële keurmerken uit aan onderstaande 15 afdelingen die het keurmerk in het afgelopen jaar nieuw (6 afdelingen) óf na hervisitatie (9 afdelingen) toegekend hebben gekregen.
Afdeling | Instelling |
Persona Cura NIEUW | GGZ Breburg |
Vroege Interventie Buitengewone Ervaringen (VIBE) NIEUW | GGzE |
Zorglijn Autisme-ADHD (neurobiologische ontw. stoornissen) NIEUW |
Karakter |
PsyQ Psychotrauma Haaglanden NIEUW | Parnassia Groep |
PsyQ Edit Haaglanden NIEUW | Parnassia Groep |
Centrum Verslaving en LVB NIEUW | Tactus |
Specialistisch Centrum Ontwikkelingsstoornissen (SCOS) | Dimence |
Centrum Lichaam, Geest en Gezondheid (CLGG) | GGZ Breburg |
Psychosecircuit | GGZ Drenthe |
Forensisch Psychiatrische Kliniek (FPK) | GGZ Drenthe |
Polikliniek Angst en Dwang | GGZ inGeest |
Polikliniek Depressie |
GGZ inGeest |
De Catamaran, Forensische Jeugd- en Orthopsychiatrie | GGzE |
Centrum Jonge Kind Karakter UC |
Karakter |
Psychotraumacentrum Zuid Nederland | Reinier van Arkel |