Voor patiënten en hun naasten is het belangrijk dat zij kunnen mee beslissen over individuele patiëntenzorg, maar ook over de patiëntenzorg in het algemeen, over innovaties en over onderzoeksprioriteiten.
Om het TOPGGz-keurmerk te verwerven en te behouden moet een afdeling voldoen aan strenge criteria.
Het totaal van de TOPGGz-criteria is bedoeld om het hoogspecialistische kaliber van de patiëntenzorg te toetsen en te bevorderen. Hiervoor moet het totaal van alle criteria samen op orde zijn. Het doel voor de patiënt staat steeds centraal en daar wordt in criterium 2a ook expliciet naar gevraagd. Dit is bijvoorbeeld de basis voor indicatie- en uitstroomcriteria (criterium 2c, 2f) en het hoogspecialistisch zorgaanbod (criterium 2e). Bij de effectmeting (criterium 6) gaat het om alle voor de patiëntengroep belangrijke resultaten, zoals vermindering van klachten en het herstel van functioneren en de kwaliteit van leven.
Van TOPGGz-afdelingen wordt ook verwacht dat zij samenwerken met verwijzers en aanbieders van nazorg in de zorgketen voor hun patiëntengroep, zodat zij in die samenwerking voor individuele patiënten passende zorg helpen realiseren.
Het benutten van het ervaringsperspectief van patiënten en hun naasten om de zorg te verbeteren komt op meerdere plekken in de TOPGGz-criteria expliciet aan de orde. Zo vraagt criterium 6, effectmeting, onder andere naar hoe de gevisiteerde eenheid de waardering van de zorg door patiënten inzichtelijk maakt en wat gedaan wordt met de uitkomsten daarvan. Criterium 12 vraagt naar hoe het ervaringsperspectief van patiënten en hun naasten wordt ingezet bij de optimalisering van de topklinische functies; hiervan moeten minstens twee voorbeelden worden aangeleverd.