Bij PsyQ Programma Angststoornissen (Parnassia Groep) is een onderzoek gestart naar de behandeling van een obsessief-compulsieve stoornis (OCS) met een smartphoneapplicatie. Het doel van dit onderzoek is om te bepalen of exposure op maat meer effect heeft op de obsessief-compulsieve stoornis dan traditionele exposure.
Achtergrond van het onderzoek
Patiënten met OCS hebben last van terugkerende en opdringende gedachten die zij proberen te neutraliseren, negeren of te onderdrukken door het uitvoeren van dwanghandelingen. Er zijn verschillende behandelmethoden voor OCS, met exposure als voorkeursbehandeling. Tijdens een behandeling met exposure worden patiënten uitgenodigd zichzelf bloot te stellen aan datgene waar zij bang voor zijn, en vervolgens de dwanghandelingen achterwege te laten. Zo wordt het patroon van dwanggedachten en handelingen doorbroken.
Binnen dit onderzoek vergelijken wij exposure op maat met exposure as usual. Wetenschappelijk onderzoek heeft aangetoond dat hoewel veel patiënten met OCS opknappen van behandeling met exposure, er helaas ook een grote groep patiënten is die onvoldoende reageert op deze behandeling of terugvalt. Wij denken dat een van de redenen hiervan is dat de behandeling soms onvoldoende aansluit op de persoonlijke situatie van patiënten. OCS klachten zijn heel gevarieerd: zij spelen in verschillende situaties, in verschillende vormen en op verschillende momenten op. Wij bieden exposure op maat aan door middel van een smartphone-applicatie. We verwachten dat exposure via een smartphone-applicatie flexibeler is en beter aansluit op de persoonlijke situatie waardoor zij effectiever is dan de traditionele behandelvorm. Ook wordt de voortgang van de behandeling goed bijhouden door emoties, gedrag en verschillende omgevingsfactoren te registeren op de app. Deze informatie wordt tevens gedurende het behandelproces gebruikt om samen met de patiënt te kijken hoe deze factoren van invloed zijn op het beloop van de klachten is.
Inclusie- en exclusiecriteria
Patiënten moeten aan de volgende criteria voldoen:
- Er moet sprake zijn van een diagnose OCS volgens de DSM-5
- Er mag geen therapie voor OCS hebben plaatsgevonden in de 3 maanden voorafgaand aan deelname
- Eventuele medicatie moet stabiel in de 3 maanden voorafgaand aan deelname
- Patiënten die voldoen aan de volgende criteria worden geëxcludeerd van deelname:
- Ernstige comorbiditeit die behandeling voor OCS onmogelijk maakt.
- Denk aan: psychose/verslaving/suïcidaliteit etc.
Algemene opzet
In beide condities vindt er 20 weken exposurebehandeling plaats. De helft van de proefpersonen krijgt exposure op maat, de andere helft exposure as usual. Toewijzing aan de condities wordt bepaald door loting.
Tijdens deelname aan het onderzoek vragen wij patiënten om geen andere behandeling te volgen en eventuele medicatie stabiel te houden gedurende de actieve behandelfase van 20 weken. Na deze behandelfase volgt een therapiepauze van 6 weken waarna er sprake is van een naturalistische follow-up periode.
Als onderdeel van het onderzoek verzamelen wij op verschillende momenten informatie. In totaal zijn er 9 telefonische interviews en 9 digitale vragenlijsten. In de informatiefolder voor patiënten vindt u een overzicht van alle metingen die tijdens het onderzoek plaatsvinden.
Onderzoeksteam
- Hoofdonderzoeker: Elena Hoogerwerf (Msc) Afdeling Angststoornissen PsyQ Den Haag/Universiteit Leiden
- Onderzoeksassistent: Patrick Imanse (Msc) Afdeling Angststoornissen PsyQ Den Haag
- Senior onderzoeker: Dr. Anja Greeven Afdeling Angststoornissen PsyQ Den Haag/Universiteit Leiden
- Senior onderzoeker: Dr. Rutger Goekoop Afdeling Angststoornissen PsyQ Den Haag
- Senior onderzoeker: Prof. Dr. Philip Spinhoven Universiteit Leiden
Contact
Neem voor meer informatie of het aanmelden van patiënten contact op met Elena Hoogerwerf of met Patrick Imanse. Meer informatie en de volledige proefpersoon informatiefolder is te vinden op:
https://3donderzoek.wordpress.com/.