De huidige corona crisis heeft mogelijkerwijs impact op patiënten met OCS of hypochondrie. Bij het Altrecht Academisch Angstcentrum (AAA) wordt onderzoek gedaan naar de gevolgen van de corona crisis op de klachten bij deze patiëntengroepen.
De pandemie Covid-19 zorgt voor wereldwijde vergaande beperkende maatregelen en hygiënische adviezen zoals geen handen schudden, veel handen wassen, afstand houden, niet onnodig dingen aanraken etc. Er is angst voor het virus zelf, maar er zijn ook ingrijpende gevolgen vanwege de genomen maatregelen, zoals onder meer sociale isolatie, verlies van vrijheid, negatieve economische gevolgen met de daarbij behorende onzekerheid, financiële problemen.
Bij het AAA worden patiënten met een obsessieve-compulsieve stoornis (OCS) en ziekte-angststoornis (ZAS) behandeld. De vraag is welke specifieke impact de COVID-19 pandemie heeft op deze patiëntengroepen. De inhoud van hun (irreële) angsten betreft immers onderwerpen als besmet kunnen worden, ernstig ziek kunnen worden, maar ook de angst anderen te kunnen besmetten. Het gedrag van deze patiënten wordt vaak bepaald door extreem, overdreven (handen) wassen en veel vermijden (niets aan durven raken), of (bij ziektevrees) overmatig opzoeken van informatie ten einde geruststelling te verkrijgen.
Neemt de angst toe (‘zie je wel…het kan echt gebeuren’), maakt het niet zoveel uit (‘de hele wereld doet nu wat ik altijd al doe’) of is er juist minder angst (‘iedereen is voorzichtiger dus alles is veiliger; ik mag nu toch niet naar buiten’)? Wat betekent dit alles voor het wel of niet als reëel ervaren van angstige cognities? Wat is nog ‘overdreven’, als iedereen nu zeer grondig de handen moet wassen? Ook voor de behandeling van deze klachten zal de huidige situatie mogelijk gevolgen hebben. Bij de gedragstherapeutische behandeling van OCS is exposure en vervolgens níet handen wassen of controleren een cruciaal element. Bij ziekte-angst is dat bijvoorbeeld juist níet geruststellende informatie zoeken. De vraag is dan in hoeverre deze rationale nog passend en werkend is in deze omstandigheden.
Er zijn nog weinig empirische gegevens over de invloed van de corona crisis op de klachten en behandeling van deze patiëntengroepen. Vandaar dat we dit onderzoek zijn gestart.
Aan alle patiënten met OCS of ZAS worden vragenlijsten, bestaande uit klachtspecifieke lijsten (YBOCS en Whiteley Index), specifieke vragen naar de impact van de coronacrisis, mate van veiligheidsgedrag (SAFE) en kunnen verdragen van onzekerheid (IUS) verstuurd. De ernst van de klachten zal worden vergeleken met gegevens van vóór de corona-crisis. De metingen zullen herhaald worden na 3 en 6 maanden. Er zullen ook telefonische interviews worden gedaan. Het betreft zowel een kwalitatief als kwantitatief onderzoek.
Voor meer informatie kunt u terecht bij Aart de Leeuw, psychiater Altrecht Academisch Angstcentrum.