Het implementeren van ervaringsdeskundigheid in de ggz gaat niet vanzelf. Deze relatief jonge beroepsgroep is nog volop in ontwikkeling en wordt nog niet overal gezien als volwaardig onderdeel van het zorgaanbod. Gelukkig groeit het besef dat ervaringskennis onmisbaar is – naast wetenschappelijke en professionele kennis.
Evidence-based practioner
Voor het ontwikkelen van curatieve behandelingen is wetenschap nodig. Om de zorg menselijk te houden is ervaringskennis nodig. Ervaringskennis wordt steeds meer gezien als een derde kennisbron, naast wetenschappelijke en professionele kennis. Waar evidence-based practice (EBP) draait om wetenschappelijke en professionele kennis, laat practitioner-based evidence (PBE) juist zien wat eigen ervaringen en de reflectie hierop kunnen bijdragen aan herstel.
Binnen het TOPGGz-netwerk Ervaringsdeskundigheid zet een enthousiast kernteam van professionele ervaringsdeskundigen zich in om ervaringskennis een stevige plek te geven. Ze adviseren bij implementatie en kwartiermaken en werken samen met Stichting Topklinische GGz aan professionalisering en borging van ervaringskennis binnen TOPGGz-afdelingen.
Wat gebeurt er in de praktijk?
Bij verschillende TOPGGz-afdelingen wordt ervaringsdeskundigheid al actief ingezet. De leden van het kernteam vertellen graag hoe ervaringskennis in hun afdeling is geïmplementeerd.
- Kirsten Duivelshof-Booij (zorgprofessional met eigen ervaring bij Dimence)
Ervaringsdeskundigheid is een waardevolle aanvulling op het aanbod van diverse afdelingen binnen Dimence. Zo ook bij de TOPGGz-afdelingen binnen het Specialistisch Centrum Ontwikkelingsstoornissen (SCOS). Geschoolde ervaringsdeskundigen ondersteunen bij SCOS cliënten, naasten en collega’s, en brengen herstel dichterbij met hun persoonlijke verhaal. De inbreng vanuit doorleefde eigen ervaringen biedt veiligheid, nabijheid en (h)erkenning. Je ervaart letterlijk dat je er nooit alleen voor staat en dat herstel mogelijk is, wat je achtergrond ook is. - Tamara Frans (ervaringsdeskundige bij het NPI)
Bij het NPI zijn ervaringsdeskundigen een structureel onderdeel van de behandeling. Denk aan voeren van herstelondersteunende gesprekken, verzorgen van herstelgroepen, bieden van consultatie en deelname aan multidisciplinaire overleggen (MDO’s). Ook dragen zij bij aan wetenschappelijk onderzoek naar de impact van de inzet van ervaringskennis. Vanuit praktijk en onderzoek is duidelijk dat de betrokkenheid van ervaringsdeskundigen bij de behandeling cliënten helpt om zich meer erkend, hoopvol en veilig te voelen binnen hun behandeltraject. Dit maakt herstel niet alleen bespreekbaar, maar ook voelbaar. - Dinand van Dijk (ervaringsdeskundige bij GGZ Centraal)
Binnen het Expertisecentrum voor Transdiagnostische Psychotherapie (ExTraPsy), onderdeel van GGZ Centraal, zijn drie ervaringsdeskundigen werkzaam. Zij werken mee aan de begeleiding van cliënten op de verschillende afdelingen, zijn betrokken bij MDO’s, (client)evaluaties en behandeling van cliënten, denken mee met teams op het gebied van programmering en behandeling (beleid en visie). De ervaringsdeskundigen bij ExTraPsy vormen daarnaast een bruggenbouwer bij gesprekken tussen cliënt en behandelaar, zijn betrokken bij de verschillende transdiagnostische modules, zoals Wrap en WMEE en maken deel uit van het managementteam waarbij een actieve bijdrage aan operationeel en strategisch beleid geleverd wordt vanuit ervaringskennis. Tenslotte bieden ze begeleiding aan ervaringsdeskundigen in opleiding door middel van een stageplek. Op het instellingsniveau van GGz Centraal zijn ook ervaringsdeskundigen werkzaam op het gebied van beleid. Zij zetten zich in om de zorg te verbeteren (beleid, kwartiermaken), herstelnetwerken op te zetten (IZA/GALA/GEM), zijn betrokken bij innovaties en wetenschappelijk onderzoek en participeren in lokale en landelijke netwerken. GGz Centraal beschikt over een eigen respijtvoorziening (Retrovo) waar ook ervaringsdeskundigen werkzaam zijn in de begeleiding en ondersteuning van de tijdelijke bezoekers (zonder behandeling). - Mila Cheizoo (ervaringsdeskundige bij Dimence)
Bij het SCOS van Dimence wordt ervaringsdeskundigen betrokken bij lezingen en scholingen. Op deze manier wordt zowel het wetenschappelijke- als het ervaringsperspectief aan collega’s overgebracht. Zo kunnen behandelaars, onderzoekers en ervaringsdeskundigen elkaars kennis verrijken, aanvullen en versterken. Wat maakt dat behandeling en begeleiding nog beter aansluit op de doelgroep en bijdraagt aan herstel. Daarnaast is er actieve betrokkenheid bij het landelijk Topreferente netwerk Autisme van TOPGGz, waar vanuit ervaringsperspectief meegedacht wordt over beleid, consultatie en onderzoek. Dit heeft onder andere geresulteerd in de Oproep ‘Ruim baan voor consultatie in de ggz’.
Meedenken of meedoen?
Het kernteam deelt graag ervaringen en denkt mee over implementatie van ervaringsdeskundigheid binnen andere TOPGGz-afdelingen. Heb je interesse in samenwerking, wil je je aansluiten als ervaringsdeskundige of wil je sparren over de inzet van ervaringskennis in je eigen afdeling? Stuur een mailtje naar info@topggz.nl.
Contactpagina TOPGGz-netwerk Ervaringsdeskundigheid