Dynamische diagnostiek in de ggz

In 2019 is het Centrum voor Neuropsychiatrie (Vincent van Gogh) gestart met onderzoek naar de toegevoegde waarde van dynamisch testen binnen de (h)sggz. De eerste onderzoeksresultaten zijn nu bekend.

TOPGGz

Met behulp van dynamisch testen kunnen uitspraken worden gedaan over het leervermogen van mensen. Het doel is om op basis hiervan uiteindelijk meer op maat gemaakte adviezen te geven over behandeling, alsook over hoe deze behandeling het beste in te richten, afgestemd op de leerstijl en instructiebehoefte van de patiënt.

Waar normaliter geen feedback wordt gegeven op prestaties tijdens (neuro)psychologisch testonderzoek, is dit juist het centrale aspect van de dynamische test. Met behulp van een zogenoemd sandwich-paradigma (voormeting-training-nameting) kan het effect van training en feedback onderzocht worden. Tijdens de training wordt er feedback gegeven aan de hand van de graduated prompting principles, wat inhoudt dat hints gegeven worden in toenemende mate van expliciteit (van abstract naar concreet). Eerdere studies tonen aan dat zo’n korte training een beter voorspeller is van behandelsucces dan alleen het gebruik van regulier (neuro)psychologisch onderzoek.

Het idee van leren door middel van feedback is ontstaan in de jaren dertig en is beschreven in de theorie over de ‘zone van de naaste ontwikkeling’, waarin Vygotsky stelt dat een kind beter zal presteren met de hulp van een meer ontwikkelde ander – door imitatie en sociaal leren – dan wanneer het onafhankelijk moet functioneren. Binnen de schoolpsychologie is dynamisch testen al uitgebreid onderzocht en binnen de (geestelijke) gezondheidszorg begint het onderwerp de laatste jaren steeds meer aandacht te krijgen.  

De eerste onderzoeksresultaten naar een gecomputeriseerde en dynamische versie van een analoog redeneren-test (van de orde A staat tot B als C staat tot D) laten een eerste indicatie van het trainingseffect zien (zie afbeelding). De gebruikte taak blijkt echter voor deze doelgroep te belastend, waardoor we moeten concluderen dat het testparadigma aanpassingen behoeft. Momenteel lopen er nieuwe pilots naar geschikte instrumenten voor dynamisch testen.

Neem bij vragen of opmerkingen vrijblijvend contact op met Ynès Hendriks, gezondheidszorgpsycholoog in opleiding tot specialist klinische neuropsychologie en promovenda.

Ook namens de rest van de onderzoeksgroep: dr. Loes van Aken, dr. Bart Vogelaar en prof. dr. Jos Egger.

Dit onderzoek wordt uitgevoerd in samenwerking met STEVIG specialistische- en forensische zorg, Radboud Universiteit Nijmegen en Universiteit Leiden.

Back to top