GGzE VIBE
een TOPGGz-afdeling

Vroege Interventie Buitengewone Ervaringen (VIBE)

GGzE

VIBE is gespecialiseerd in diagnostiek en behandeling van buitengewone ervaringen en psychosen. Zowel voor mensen van 15-35 jaar die een verhoogd risico hebben om een eerste psychose te ontwikkelen, als patiënten van 12-60 jaar die in de afgelopen 3-5 jaar een eerste psychose hebben meegemaakt. 

 

Hoofd- en sublocatie

Michelangelolaan 2
5623 EJ Eindhoven

Telefoon

(040) 214 68 80

E-mail

vibe@ggze.nl

Website

Vroege Interventie Buitengewone Ervaringen (VIBE)
Leeftijdscategorie
13-18 jaar
19-25 jaar
26-64 jaar
Beschrijving

VIBE is gespecialiseerd in diagnostiek en behandeling van buitengewone ervaringen en psychosen. Zowel voor mensen van 15-35 jaar die een verhoogd risico hebben om een eerste psychose te ontwikkelen, als patiënten van 12-60 jaar die in de afgelopen 3-5 jaar een eerste psychose hebben meegemaakt. 

Contra-indicaties

Patiënten met een strafrechtelijk juridische kader en patiënten waarbij andere psychiatrische diagnosen veel meer op de voorgrond staan en eerst behandeling behoeven.

Hoe wordt bepaald of een patiënt in aanmerking komt?

Bij patiënten tussen de 15-35 jaar die op de screeningslijst Prodromal Questionnaire (PQ-16) hoog scoren, wordt een uitgebreid diagnostisch interview (CAARMS) afgenomen om vast te stellen of de patiënt buitengewone ervaringen heeft en al een psychose heeft ontwikkeld. Wanneer er buitengewone ervaringen zijn, wordt vanuit het EDI team aanvullende behandeling aangeboden. De patiënt blijft in behandeling op de afdeling waar hij binnengekomen is. 

Het VIP-team behandelt patiënten met een vroege psychose.  

 

Waar bestaat de diagnostiek uit?

Bij patiënten tussen de 15-35 jaar die zich aanmelden bij GGzE direct en bij GGzE Kinder- en Jeugdpsychiatrie wordt de screeningslijst Prodromal Questionnaire (PQ-16) afgenomen. Wanneer een patiënt hoog scoort, wordt een uitgebreid diagnostisch interview (CAARMS) afgenomen om vast te stellen of er sprake is van buitengewone ervaringen met invloed op het functioneren of van een psychose.
In het VIP-team wordt psychiatrische, (neuro)psychologische en somatische diagnostiek gedaan. Er is ook veel aandacht voor de context en de naasten van de patiënt. 

Hoe onderscheidt dit zich van reguliere diagnostiek?

Er wordt niet alleen naar het psychospectrum onderzoek gedaan, maar ook naar eventueel andere psychische klachten. Er wordt gebruik gemaakt van elektronische zelfmonitoring, waarbij patiënten zelf hun emotionele ervaringen bijhouden in verschillende situaties op verschillende tijdstippen van de dag.  
Binnen VIBE wordt via drie verschillende teams diagnostiek gedaan: door het EDI-team, het VIP-team en het consultatieteam (voor in- en externe partijen).
 

Welke instrumenten worden er gebruikt bij diagnostiek?
  • PQ-16
  • CAARMS

 

Behandeling
Ambulant
Beschrijving

Patiënten met impactvolle buitengewone ervaringen krijgen psycho-educatie en cognitieve gedragstherapie speciaal gericht op de emotionele ervaringen die zij hebben.
Bij patiënten die een eerste psychose hebben (gehad) is de behandeling erop gericht een nieuwe psychose te voorkomen. Dat kan een kortdurende behandeling zijn of een intensief behandelaanbod vanuit een multidisciplinaire team, gebaseerd op Assertive Community Treatment (ACT). Het behandelaanbod bestaat uit verschillende therapieën, o.a. cognitieve gedragstherapie, farmacotherapie, psychotherapie, gezinsinterventie en naastenondersteuning. Zelfmonitoring en shared decision making staan centraal in de begeleiding

Naam en beschrijving
Schematherapie bij psychose
Methodiek

Aangepast protocol voor schematherapie voor inzet bij psychotische klachten, ook tijdens een manifeste psychose. Aanpassingen op het gebied van cognitie (m.n. informatieverwerking), als ook op het gebied van emotie- en spanningsregulatie. 

Effectiviteitsonderzoek

Onderzocht d.m.v. voor- en nameting groepsbehandeling.

Naam en beschrijving
Imagery behandeling bij psychose
Methodiek

Toevoegen van imagery technieken om de effectiviteit van de behandeling met CGT te verhogen. 

Effectiviteitsonderzoek

Onderzocht d.m.v. review artikel, cross-sectioneel vragenlijstonderzoek en multiple case study.

Uitstroomcriteria

De behandeling wordt 3 jaar nadat de klachten begonnen zijn gestopt, of als de klachten langdurig in remissie zijn en de patiënt geen hulpvraag meer heeft.

Percentage waar patiënten na hoeveel tijd uitstromen

In 2021 zijn 74 clienten na een vroege psychose uitgeschreven:
•    11 cliënten (15%) stroomden uit naar GGzE FAC
•    49 cliënten (66%) stroomden uit naar de huisarts
•    13 cliënten (19%) stroomden op een andere manier uit [uitstroom naar andere afdeling binnen GGzE, verhuizing en uitstroom naar een andere ggz-instelling, zorgmijding, niet aangehaakt.)

Hoe wordt een second opinion aangevraagd?

De afdeling heeft veel expertise opgebouwd in het behandelen en begeleiden van mensen met een psychose en buitengewone ervaringen. Bij VIBE kun je terecht voor een second opinion. Een aanvraag kan ingediend worden door dit aanmeldformulier in te vullen.

Naam
Prof. dr.
M.
Machteld
Marcelis
Specialisatie

Psychiater en gespecialiseerd in biologische en psychologische etiologische mechanismen van (vroege) psychosen en in nieuwe interventies zoals vroegdetectie, dosisoptimalisatie, zelfmonitoring interventies.

Contactgegevens

E-mail machteld.marcelis@ggze.nl

Te. 040 2970302 / 040 2970327

 

 

Consultatie en adviesmogelijkheden voor verwijzers

De afdeling heeft veel expertise opgebouwd in het behandelen en begeleiden van mensen met een psychose en buitengewone ervaringen. Behandelaren en verwijzers kunnen er terecht voor een consult. Zij denken mee over de oplossing van specifieke vragen.

Een aanvraag voor consultatie kan ingediend worden door dit aanmeldformulier in te vullen en telefonisch: 040-214 68 80.

Beschrijving doelstelling zorgaanbod

VIBE heeft verschillende doelen:
•    hulp bieden aan cliënten met impactvolle buitengewone ervaringen
•    voorkomen dat mensen met buitengewone ervaringen een psychose ontwikkelen
•    behandelen van patiënten met een eerste psychose
•    voorkomen dat patiënten die een eerste psychose hebben gehad opnieuw een psychose krijgen

Beschrijving klinische effecten van het zorgaanbod

De volgende klinische effecten worden door de afdeling bereikt

  • 40% verbeterd
  • 52% onveranderd
  • 8% verslechterd

Deze data hebben alleen betrekking op de patiënten die een eerste psychose hebben gehad.

Met welk instrument worden de effecten gemeten

Dit is verschillend voor welke behandeling de client bij VIBE geniet. Bij het VIP-team worden de cliënten om de zes maanden gemonitord met een klinisch interview (PANSS) en met zelfrapportagelijsten (OQ-45, MANSA-16 en I-ROC)  
Bij het EDI-team worden de cliënten bij begin en einde gemonitord met zelfrapportagelijsten (CAPE-42, MANSA-16, KIDSCREEN-27).

Bijzonderheden

Naast de reguliere effectmeting worden cliënten gestimuleerd om zelfmonitoring met de PsyMate-app eens per drie maanden te doen. Ook worden in het zorgplan persoonlijk herstelgerichte doelen gesteld, die bij elk zorgplan opnieuw worden geëvalueerd of deze behaald zijn. Zo wordt ook op individueel niveau gekeken wat het effect is van de behandeling.

Met welk instrument gemeten

Kwaliteit van leven is tot op heden niet in kaart gebracht met vragenlijsten. Sinds kort wordt de Mansa (Manchester Short Assessment of quality of life) afgenomen om ook effectmetingen op het domein van kwaliteit van leven te kunnen doen. Bij jongeren zal een extra meting met de Kidscreen (Kidscreen Group Europe, 2006) gedaan worden om de effecten van de behandeling op kwaliteit van leven in kaart te brengen.

Met welke frequentie

Deze vragenlijsten worden iedere zes maanden afgenomen.

Hoe is dit gemeten/vastgesteld

De waardering van de zorg door patiënten wordt gemeten met behulp van een door GGzE zelf ontwikkelde vragenlijst.  

Hoe wordt de zorg door de patiënt en/of naaste ervaren?

Patiënten beoordeelden de behandeling met een gemiddeld rapportcijfer van 7,83.

Naam
Prof. dr.
M.
Machteld
Marcelis
Specialisatie

Psychiater en gespecialiseerd in biologische en psychologische etiologische mechanismen van (vroege) psychosen en in nieuwe interventies zoals vroegdetectie, dosisoptimalisatie, zelfmonitoring interventies.

Contactgegevens

E-mail machteld.marcelis@ggze.nl

Tel. 040 2970302 / 040 2970327

Naam
Prof. dr.
M.
Machteld
Marcelis
Specialisatie

Psychiater en gespecialiseerd in biologische en psychologische etiologische mechanismen van (vroege) psychosen en in nieuwe interventies zoals vroegdetectie, dosisoptimalisatie, zelfmonitoring interventies.

Contactgegevens

E-mail machteld.marcelis@ggze.nl

Tel. 040 2970302 / 040 2970327

Naam
dr.
C.J.P.
Claudia
Simons
Specialisatie

Gespecialiseerd in de manier waarop mensen informatie verwerken (cognitie) en hun emoties reguleren en hoe dit samenhangt met psychische kwetsbaarheid en veerkracht. Haar onderzoek richt zich daarbij in het bijzonder op processen die een rol spelen bij kwetsbaarheid en veerkracht bij het ontwikkelen van een psychotische stoornis.

Contactgegevens

E-mail Claudia.simons@ggze.nl

Naam
dr.
P.
Priscilla
Oomen
Beschrijving onderzoek

Psychosespectrum: transdiagnostische mechanismen en gepersonaliseerde interventies.

Er lopen 6 promotieonderzoeken gericht op het verkrijgen van inzicht in het dagelijks leven van patiënten met psychosegevoeligheid of ander psychische aandoeningen. Er wordt onderzocht hoe psychotische ervaringen, stemming en de dagelijkse context elkaar beïnvloeden en hoe dit verandert in relatie tot (nieuwe) psychologische of farmacologische interventies. Deze kennis kan gebruikt worden voor het ontwikkelen van meer gepersonaliseerde zorg.

Beschrijving

De afdeling geeft veel voordrachten op landelijke en internationale congressen.

Ook wordt nascholing georganiseerd voor vakgenoten over de innovaties (Psymate-zorgtoepassingen en dosisoptimalisatie bij anti-psychotica).

Ervaring van patiënten/naasten

"Ik voelde me lusteloos en had geen drive om uit bed te komen. Dat is nu gelukkig anders".

Vanaf eind januari 2017 ben ik bij het ACT in zorg gekomen, de periode daarvoor heb ik een heftige tijd gehad. Eind 2016 ben ik gestalkt en bedreigd geweest en ik heb in november een psychose gekregen waarvoor ik twee keer ben opgenomen. In mijn psychose was ik mezelf niet meer, ik was niet meer in staat om voor mezelf te zorgen of een normaal gesprek met iemand te hebben. Ik had een hoge dosis anti-psychotica en kalmerende middelen nodig om de dag (en nacht) door te komen.
Halverwege januari werd ik ontslagen uit het ziekenhuis en ging ik bij mijn ouders wonen in Eindhoven. Vanuit dit team heb ik eigenlijk de begeleiding gekregen om mijn leven na de psychose weer op te pakken. Wat ik tijdens mijn behandeling hier als heel prettig heb ervaren is de ontspannen sfeer en dat de mensen in het team niks raar vinden zodat je ook het gevoel hebt dat je alles kan vertellen wat je dwars zit. Daarnaast zijn de mensen in het team ook makkelijk bereikbaar wanneer je dit nodig hebt.
Als ik terug kijk op de anderhalf jaar dat ik bij het ACT in zorg zit is er veel veranderd. Toen ik me aanmeldde bij het ACT wist ik eigenlijk niet wat een psychose precies was of hoe ik met anderen kon praten over wat ik had meegemaakt. Vanuit het ACT hebben ik en mijn ouders een cursus gehad over de psychose, hierin kregen ik en mijn ouders uitleg over wat een psychose is en hoe je in een psychose terecht kan komen. Ik merkte dat mijn ouders na de cursus ook meer begrip hadden voor wat ik voelde en nodig had, en dat ze het ook fijn hadden gevonden om hun ervaringen te kunnen delen. Vanaf het begin van mijn behandeling met Chris en daarna een signaleringsplan opgesteld, dit is een plan voor mezelf en mijn omgeving waar ik op terug kan vallen als ik merk dat ik uit balans raak.

Toen ik in zorg kwam bij het ACT voelde ik me ook lusteloos, ik voelde s’ochtends geen drive om uit bed te komen. Nu is dat gelukkig anders. Dit is eigenlijk gaan veranderen toen ik met medicatie mocht minderen en ik een gezond dagritme kreeg waar ruimte was voor leuke activiteiten. Zo heb ik deelgenomen aan de hardloopgroep en de kookgroep. Voor mij voelde het heel fijn om te sporten omdat ik veel innerlijke onrust in mijn lijf voelde. Ook voelde ik weer plezier in het koken voor mezelf en anderen, dit was voor mij echt een omslag naar verandering omdat ik de maanden voordat ik opgenomen was eigenlijk alleen maar magnetronmaaltijden en kant- en klare maaltijdsalades at. Ik ging steeds meer mijn leven oppakken, zo begon ik weer aan mijn studie. Hiervoor kreeg ik begeleiding van Anita, zij gaf mij veel praktische tips en leerde me om (meer) realistische doelen te stellen, en dat ik ook tevreden mag zijn met mezelf wanneer ik deze behaal. Van het ACT team heb ik ook psychologische begeleiding gekregen, hierdoor ben ik een stuk minder gaan piekeren. Op dit moment ben ik aan het werken om meer in het hier- en nu te leven, makkelijker mijn gevoelens te kunnen uiten en beter om te gaan met enge herinneringen die zich opdringen. Ik volg ook de WRAP (wellness recovery action plan) training van Rowdy, de training geeft mij handvatten voor het schrijven van mijn eigen herstelplan. Daarnaast heb ik wekelijkse gesprekken bij Rowdy, waarbij ik al wandelend meer inzicht krijg hoe ik op een positieve manier kan leven (rekening houdend) met een kwetsbaarheid.

Back to top