Topklinisch centrum Transitiepsychiatrie

Mondriaan

Het Topklinisch Centrum Transitiepsychiatrie houdt zich bezig met psychiatrische diagnostiek en behandeling binnen het grensgebied tussen de kind- en jeugdpsychiatrie en volwassenpsychiatrie voor jongeren in de leeftijd van 16 t/m 25 jaar.

Hoofd- en sublocatie

Kloosterkensweg 8
6419 PJ Heerlen

Vijverdalseweg 1
6226 NB Maastricht

Leeftijdscategorie
13-18 jaar
19-25 jaar
Beschrijving

Het Topklinisch Centrum Transitiepsychiatrie richt zich op het grensgebied tussen de kind- en jeugdpsychiatrie en volwassenpsychiatrie voor jongeren in de leeftijd van 16 t/m 25 jaar. Zij biedt diagnostiek en ambulante behandeling aan deze jongeren met veelal een complexe combinatie van stemmings-, angst-, verslavings-, ontwikkelings-, psychotische, persoonlijkheids-problematiek, trauma en stressor gerelateerde stoornissen en eetstoornissen. Daarnaast is er vrijwel altijd sprake van klachten op andere levensgebieden zoals educatie, financiën of de relationele sfeer. Een groot deel van de patiënten heeft een trauma en/of suïcidale gedachten. 

Hoe wordt bepaald of een patiënt in aanmerking komt?

Aan de hand van de Transdiagnostische Decision Tool, de intake procedure en klinimetrie wordt bepaald of de patiënt in aanmerking voor behandeling komt.

Waar bestaat de diagnostiek uit?

Naast behandeling doen wij, waar van toepassing, ook (uitgebreide) diagnostiek. Het is bekend dat het merendeel van de jongeren in GGZ in deze levensfase meer dan één DSM diagnose hebben. Dit vraagt dus maatwerk.

Psychiatrische stoornissen zijn de meest invaliderende ziekten van jongeren en beïnvloeden de meest cruciale en productieve fase in hun leven. Een groot deel van deze problematiek persisteert tot ver in de volwassenheid, en naarmate stoornissen vroeger ontstaan, of hulp te laat gezocht of verkregen wordt, zijn de consequenties ernstiger, omdat juist dan belangrijke stappen in de ontwikkeling verstoord raken. De hulpverleners van het Transitieteam hebben verschillende achtergronden en specialismen, met expertise vanuit de KJP en VP: psychiaters, psychologen (master, GZ, KP), psychotherapeuten, maatschappelijk werkers, verpleegkundig specialisten, verslavingsartsen, systeemtherapeuten, gedragswetenschappers. Hierdoor bieden zij zorg die zo goed mogelijk aansluit bij de hulpvragen van adolescenten. Het verschil zit in de benadering: behandeling van psychopathologie volgens een meerdimensionele, holistische, diagnose overstijgende benadering (in tegenstelling tot de traditionele, categorische manier van denken over psychopathologie).

Op indicatie worden (semi-)gestructureerde interviews afgenomen (SCID-S, SCID-P, DIVA, vdSpek interview, ADOS, CAARMS, STIP5,…), cognitieve screeningslijsten (SCIL-5), intelligentietest (WAIS) of uitgebreider neuropsychologisch of persoonlijkheids onderzoek.

Hoe onderscheidt dit zich van reguliere diagnostiek?

Het verschil zit in de benadering: behandeling van psychopathologie volgens een meerdimensionele, holistische, diagnose overstijgende benadering (in tegenstelling tot de traditionele, categorische manier van denken over psychopathologie). Dat betekent dat er hele uitgebreide gepersonaliseerde diagnostiek kan plaatsvinden binnen één team. 

Hoe intensief is deze voor de patient?

Dat is sterk afhankelijk van de voorgeschiedenis, vraagstelling en mogelijke co-morbiditeit.

Welke instrumenten worden er gebruikt bij diagnostiek?

Naast de voornoemde instrumenten wordt bij iedereen de JTV, PQ-16 (ervaringenlijst), SQ-48, MHQ en CQi afgenomen, eventueel in het Engels voor jongeren die geen Nederlands spreken.

Beschrijving

Behandeling:

o    Ambulant
o    Blended/online
o    Co-behandeling met bv PsyQ, verslavingszorg

De behandeling is maatwerk. Behandelingen worden afgestemd op de persoon qua fase, duur en intensiteit. Na de intake en bespreking in het MDO, vindt er een adviesgesprek plaats en wordt in overleg met de jongere een behandelplan opgesteld. Ouders /naastbetrokkenen worden waar mogelijk/ wenselijk betrokken.

Naam en beschrijving
SELFIE
Doelgroep

Jongeren van het transitieteam met traumatische ervaringen op kinderleeftijd en een laag zelfbeeld.

Methodiek

Een transdiagnostische, jeugdvriendelijke, gepersonaliseerde (begeleide) zelfhulp ecological momentary assessment (EMI) die in het dagelijks leven wordt aangeboden middels een smartphone app (PsyMateTM) en de experience sampling methode (ESM). 

Beoogde effecten

Jongeren met laag zelfbeeld en traumatische ervaringen op jonge leeftijd in staat stellen in het dagelijkse leven hun klachten onder de knie te krijgen door feedback in de app en het zelfbeeld te verhogen.

Hoe intensief is deze voor de patiënt?

De totale behandeling duurt 6 weken waarin er 3 face2face contacten met een therapeut zijn. Tijdens deze 6 weken doet de patient oefeningen gebaseerd op CGT gericht op het verhogen van zelfbeeld. 

Effectiviteitsonderzoek

Twee (promotie)onderzoeken in samenwerking met Universiteit Maastricht zijn afgerond (Maud Daemen 2022, MaryRose Postma 2024). Het effectiviteitsartikel is gepubliceerd in november 2023. Hierin werd aangetoond dat na de interventie het zelfbeeld significant verbeterde. Op dit moment vindt een kosten-effectiviteitsanalyse plaats. 
 

Uitstroomcriteria

•    het specifieke behandeldoel is bereikt;
•    patiënt en/of diens systeem heeft geen (topklinische) zorgvraag meer c.q. er is sprake van een afgebakend probleem;
•    verhuizing naar een andere regio;
•    patiënt bereikt de leeftijd van 26 jaar.
 

Waar worden patiënten naar door- of terugverwezen?

Indien wenselijk kan nazorgtraject opgezet worden. Afhankelijk van hulpvraag kan dit bij POH-er, via WMO, FACT team, reïntegratietraject, bureau herstel of andere GGZ. Verder kunnen de jongeren vrijblijvend bij @ease terecht.

Is er een terugval aanbod?

@ease in Heerlen en Maastricht

Met welk instrument wordt de uitstroom getoetst/vastgesteld?

Dezelfde instrumenten als bij intake. Naast de bij diagnostiek genoemde instrumenten wordt bij iedereen de JTV, PQ-16 (ervaringenlijst), SQ-48, MHQ en CQi afgenomen, eventueel in het Engels.

Percentage waar patiënten na hoeveel tijd uitstromen

De meerderheid van de patiënten verbetert aanzienlijk op het gebied van specifieke klachten en kwaliteit van leven en wordt terugverwezen naar de  huisarts.

Hoe wordt een second opinion aangevraagd?

Second opnions worden aangevraagd door huisartsen, GGz-instellingen, specialisten, scholen, GGD, jeugdzorg via 088 - 506 9182 of per mail: KJtransitieteam@mondriaan.eu.

Bijzonderheden

Daarnaast biedt het Topklinisch Centrum Transitiepsychiatrie  consultaties voor interne en externe collega’s.

Naam
Prof. dr.
T.A.M.J.
Thérèse
van Amelsvoort
Specialisatie

Behandeling en onderzoek naar en binnen de transitiepsychiatrie

Contactgegevens

Tel. +31646355527
E-mail: t.vanamelsvoort@maastrichtuniversity.nl
 

Consultatie en adviesmogelijkheden voor verwijzers

Consultaties worden aangevraagd door huisartsen, GGz instellingen, specialisten,scholen, GGD, jeugdzorg via 088 - 506 9182 of per mail: KJtransitieteam@mondriaan.eu.

Hoe doen we dit?

Zij kunnen telefonisch contact opnemen via 088-506 9182 of per mail: KJtransitieteam@mondriaan.eu.

Beschrijving doelstelling zorgaanbod

Klachten verbeteren en beter leren omgaan met bestaande klachten. 

Bij welk % van de patiënten is dit doel bereikt?

In juli 2022 hebben we van 114 cliënten een voor- en tussenmeting van de SQ-48 afgenomen, een lijst gericht op het in kaart brengen van algemene psychopathologie met verschillende subschalen. Bij minder dan 10% van de patiënten zijn de symptomen verslechterd, bij ongeveer 45% van de patiënten zijn de klachten substantieel verbeterd en bij ongeveer 45% van de patiënten zijn de klachten onveranderd. De gemiddelde duur vanaf zorgtoewijzing TP tot het invullen van de laatste SQ48 betrof ongeveer 116 dagen. Alle subschalen van de SQ-48 laten een significante afname zien bij voor- en tussenmeting, behalve de score op de subschaal agorafobie, die is gelijk gebleven.

Hoe wordt dit gemeten?

SQ-48

Periode en aantal patiënten waarover gerapporteerd wordt

De periode van 1 t/m 31 juli 2022 

Beschrijving klinische effecten van het zorgaanbod

Bij de start van de behandeling wordt bij vrijwel elke patiënt een standaard aantal vragenlijsten afgenomen, op indicatie aangevuld door meer specifieke lijsten. Het MDO wordt volgens een PDCA cyclus verricht. Hiermee wordt tevoren al bepaald wanneer de volgende evaluatie is, en wordt tevens een nieuwe afspraak voor klinimetrie gemaakt. Zo vindt voor de meeste patiënten een start-, tussen- en eindmeting plaats.

Met welk instrument worden de effecten gemeten

•    SQ-48
•    MHQoL
•    CQi 
•    SIPP-SF
 

Met welke frequentie

De SQ-48 en de MHQol worden afgenomen bij de start van de behandeling, vervolgens elke drie maanden en aan het eind van de behandeling. De CQi wordt elke zes maanden en aan het eind van de behandeling afgenomen en de SIPP-SP bij de start en aan het eind van behandeling en eventueel tussentijds.

Beschrijving resultaten zorgaanbod op kwaliteit van leven

Standaard afname vragenlijst bij elke patiënt. 

Met welke frequentie

Tweemaal per jaar

Relatie met de klinische effecten

De uitkomsten worden gebruikt tijdens de evaluatie van de behandeling met de patiënt om de voortgang in het behandelproces met metingen te onderbouwen en weer te geven aan de patiënt. 

Beschrijving overige resultaten

Patiënt tevredenheid

Hoe is dit gemeten/vastgesteld

CQi-index

Hoe wordt de zorg door de patiënt en/of naaste ervaren?

De grote meerderheid van patiënten en naasten ervaren de behandeling als positief.

Rapportcijfer conform CQ index

Cijfer 7,7

Naam
Prof. dr.
T.A.M.J.
Thérèse
Van Amelsvoort
Specialisatie

Behandeling en onderzoek naar en binnen de transitiepsychiatrie

Contactgegevens

Tel. +31646355527
E-mail: t.vanamelsvoort@maastrichtuniversity.nl
 

Naam
Prof. dr.
T.A.M.J.
Thérèse
Van Amelsvoort
Specialisatie

Behandeling en onderzoek naar en binnen de transitiepsychiatrie

Contactgegevens

Tel. +31646355527
E-mail: t.vanamelsvoort@maastrichtuniversity.nl

Naam
Dr.
J.
Jindra
Bakker
Specialisatie

De rol van positieve emoties in de ontwikkeling en behandeling van depressieve klachten

Contactgegevens

Tel. +31 6 30 86 43 66

Beschrijving onderzoek

SELFIE

Onderzoek naar de effectiviteit van een begeleide zelfhulpinterventie aangeboden middels een smartphone applicatie, welke gericht is op het verstevigen van een gezond zelfbeeld.

Verwachte einddatum
Januari 2024
Naam hoofdonderzoeker
Mary Rose Postma
Beschrijving onderzoek

@ease

Kwalitatief en kwantitatief onderzoek uitgevoerd bij @ease, waarbij de drempels naar hulpverlening en de behoeften van jongeren in kaart wordt gebracht.

Verwachte einddatum
September 2025
Naam hoofdonderzoeker
Anouk Boonstra
Auteur(s)
Leijdesdorff SMJ, Bakker JM, Lange I, Michielse S, Goossens L, Klaassen R, Popma A, Schruers K, Lieverse R, Marcelis M, van Os J, Wichers M, Myin-Germeys I, van Amelsvoort T
Tijdschrift
Compr Psychiatry
Datum
Maart 2022
Auteur(s)
van Amelsvoort T, Leijdesdorff S.
Tijdschrift
World Psychiatry
Datum
Februari 2022
Auteur(s)
Reininghaus U, Daemen M, Postma MR, Schick A, Hoes-van der Meulen I, Volbragt N, Nieman D, Delespaul P, de Haan L, van der Pluijm M, Breedvelt JJF, van der Gaag M, Lindauer R, Boehnke JR, Viechtbauer W, van den Berg D, Bockting C, van Amelsvoort T.
Tijdschrift
JAMA Psychiatry
Datum
November 2023
Beschrijving

Plenaire lezing VJC 12 april 2024

Titel presentatie
Transitiepsychiatrie
Naam professional
Thérèse van Amelsvoort
Datum
12-04-2024
Naam en plaats congres
Maastricht, VJC, Nederlandse Vereniging voor Psychiatrie

Ervaring van patiënten/naasten

Het verhaal van Ingrid

Ingrid was tweemaal in behandeling bij de afdeling Transitiepsychiatrie van Mondriaan. Daarvoor werd zij al langere tijd elders voor haar eetstoornis behandeld. Bij haar eerste aanmelding  was er sprake van een crisissituatie. Destijds beëindigde ze zelf de behandeling omdat zij buiten de regio met een opleiding begon. Bij de tweede aanmelding, vier jaar later, kwam Ingrid op de wachtlijst terecht. Zij kreeg wel overbruggingszorg met behulp van andere zorgorganisaties. Ingrid vond het prettig dat zij bij de tweede aanmelding, onafhankelijk van haar leeftijd, werd bijgestaan door hetzelfde team en dezelfde behandelaar. De behandeling richtte zich niet alleen op haar eetstoornis, maar ook op haar dwangklachten en liep parallel met haar dagbesteding. 
Dit was voor Ingrid een voordeel in vergelijking met eerdere behandelingen buiten Mondriaan. Bij uitgebreidere diagnostiek bleek dat er ook sprake was van een trauma. Ingrid kreeg een combinatie van behandelingen, waarbij zij ruimte kreeg voor eigen inbreng en de behandelaar op haar aangeven de behandeling flexibel inrichtte. Ingrid geeft aan dat zij overal goed bij werd betrokken. Zij voelde zich gehoord. 
 

Back to top