Reinier van Arkel
Het Psychotraumacentrum Zuid Nederland behandelt gezinnen, volwassenen en ouderen die kampen met de gevolgen van traumatische ervaringen. Eerdere behandelingen hebben vaak onvoldoende resultaat opgeleverd. Het Psychotraumacentrum Zuid-Nederland heeft de expertise om omgeving- en gezinsfactoren, die van invloed zijn op de problematiek, onderdeel te maken van de PTSS behandeling.
Hoofd- en sublocatie
Bethaniestraat 10
5211 LJ Den Bosch
Telefoon
Het Psychotraumacentrum Zuid Nederland behandelt gezinnen, volwassenen en ouderen die kampen met de gevolgen van traumatische ervaringen. Eerdere behandelingen hebben vaak onvoldoende resultaat opgeleverd. Het Psychotraumacentrum Zuid Nederland heeft de expertise om omgeving- en gezinsfactoren, die van invloed zijn op de problematiek, onderdeel te maken van de PTSS behandeling.
Contra-indicaties zijn een hoofddiagnose die niet binnen trauma- en stressorgerelateerde problematiek valt en de aanwezigheid van psychopathologie die effectieve behandeling van de PTSS in de weg staat, zoals op de voorgrond staande verslaving of organische hersenbeschadiging.
Middels een intakegesprek, vragenlijsten en klinische interviews wordt bepaald of patiënten in aanmerking komen voor behandeling.
PTSS en complexe PTSS, vaak in combinatie met andere aandoeningen, die behandelbaar zijn binnen de ambulante specialistische of hoogspecialistische zorg. Het Psychotraumacentrum Zuid-Nederland heeft expertise om contextuele en systemische factoren, die van invloed zijn op aard en ernst van deze problematiek en op het beloop en effect van de behandeling, te integreren in de (specialistische) traumafocale PTSS behandelingen.
Bij de intake zal worden gevraagd om een aantal vragenlijsten in te vullen. Dit zijn vragen over trauma-gerelateerde klachten maar ook over algemene gezondheid en hoe men zich op dit moment voelt. Op indicatie vindt er uitgebreid psychologisch onderzoek, psychiatrisch onderzoek of lichamelijk onderzoek plaats. Om de PTSS-klachten goed in kaart te brengen wordt binnen de hoogspecialistische zorg standaard een gestructureerd klinisch interview afgenomen om volgens de DSM-5 PTSS vast te stellen (CAPS-5). Afname neemt anderhalf uur in beslag.
De diagnostiek is uitgebreider dan binnen de reguliere zorg.
Voorafgaand aan het intakegesprek worden vragenlijsten door de cliënt ingevuld. Het invullen van deze vragenlijsten duurt ongeveer een uur en geeft de intaker een goed inzicht in de klachten, beoordeelde kwaliteit van leven en gezins- functioneren. Het intakegesprek duurt circa 1,5 uur tot 2 uur. Na het intakegesprek kan op inhoud besloten worden nog een aanvullend intakegesprek te houden. Na intake volgt nog een separate afname van de CAPS 5. De aanvullende diagnostiek varieert in tijd.
Voorafgaand aan de intake vindt de eerste routine outcome monitoring (ROM) plaats. Cliënt vult zelfstandig, dan wel met ondersteuning van een basispsycholoog, een aantal vragenlijsten in, zoals de PCL-5, LEC-5, DERS, SCORE-15, MANSA, SSL-12 en BSI Op indicatie vindt er uitgebreid psychologisch onderzoek (gz-psycholoog/klinisch psycholoog), psychiatrisch onderzoek of lichamelijk onderzoek plaats (psychiater).
Doel van de behandeling is het verminderen van symptomen en het verbeteren van het functioneren op individueel en systemisch niveau binnen een vooraf bepaalde periode. Het PTC biedt behandelingen aan in zorgtrajecten voor specialistische en hoog specialistische zorg. Dit zijn vast omschreven behandeltrajecten waarbij doelstellingen, methodiek, en duur van behandeling vooraf is vastgelegd. Binnen de hoogspecialistische zorg zijn de trajecten langer en worden er op de doelgroep of problematiek toegesneden modules toegevoegd. Evaluatie momenten en behandelplanbespreking vinden op vooraf vastgelegde momenten plaats. ROM vormt een integraal onderdeel van deze behandelevaluaties. Verlenging van behandeling vindt plaats na evaluatie op basis van vooraf gestelde evaluatiecriteria. Het accent binnen de specialistische zorg ligt op evidence based behandelingen (zoals EMDR, IE, ImRes, BEPP en NET). Het accent binnen de hoog specialistische zorg ligt op een fasegericht model van traumazorg met een combinatie van evidence based, ‘best practice based’ behandelingen, en contextuele of systemische interventies. De behandelsetting is poliklinisch, dagklinisch/deeltijd of klinisch, mono- en multi-disciplinair.
Volwassen ambulante poliklinische zorg cliënten met traumagerelateerde symptomen na traumabehandeling.
Een behandelmodule gebaseerd op CGT en gericht op attributie en duurzame gezondheid, die perspectief kan bieden voor een patiëntengroep waarvan de klachten als chronisch en invaliderend worden aangeduid.
Verbeteren van kwaliteit van leven
Beperkt
Het betreft een observationeel onderzoek met vragenlijsten. Een experimentele vragenlijst m.b.t. traumagerelateerde attributies, de PTCI, de SSL-I-12 en de PCL-5 worden afgenomen om traumagerelateerde attributies en cognities, sociale steun en traumagerelateerde klachten in kaart te brengen.
Moeders met een kind geboren uit seksueel geweld
Ontwikkeling van toegankelijke handvatten voor het ontwikkelen en versterken van de preventieve zorg en ketenzorg voor moeders met een kind geboren uit seksueel geweld.
De behandeling wordt afgesloten indien de vooraf opgestelde doelstellingen voor de behandeling binnen de afgesproken termijn zijn behaald, of als deze doelstellingen niet haalbaar blijken te zijn en er geen andere reële doelstellingen kunnen worden behaald op de afdeling, of als men geen deel wenst te nemen aan de behandeling of andere mogelijke behandelingen.
Afgesloten en terugverwezen naar de huisarts of verwijzer. Bij andere psychische klachten waar nog verdere behandeling nodig en wenselijk zou zijn wordt doorverwezen naar de basis-ggz of andere partners.
De behandeling wordt in principe afgesloten, maar bij terugval behoort een verkorte intake, zo mogelijk bij de eigen behandelaar, tot de mogelijkheden.
Een second opinion kan altijd aangevraagd worden bij de aanwezigheid van trauma-gerelateerde problematiek of bij het vermoeden hiervan. Een patiënt kan op de gebruikelijke manier aangemeld worden voor een second opinion. Er wordt een gesprek gepland bij een klinisch psycholoog of psychotherapeut.
De bevindingen worden teruggekoppeld naar de aanvrager.
Diagnostiek en behandeling van complexe trauma gerelateerde contextuele en gezinsproblematiek.
(073) 658 64 00 - e.van.ee@reiniervanarkel.nl
(cultureel) ontwikkelingspsychologisch perspectief op (complexe) trauma gerelateerde problematiek;
Binnen PTC opleider van o.a. art. 14-beroepen (KP).
(073) 6586400 – y.montfoort@reiniervanarkel.nl
Doelstelling van het Psychotraumacentrum Zuid-Nederland is het ontwikkelen en bieden van kwalitatief hoogwaardige zorg voor de effectieve behandeling van post-traumatische stressstoornissen in de specialistische en hoogspecialistische zorg. Doelstelling van de behandeling is het verminderen van post-traumatische stressklachten en trauma gerelateerde problematiek en het verbeteren van dagelijks functioneren.
Bij bijna 70% van de cliënten is na behandeling een betrouwbare verbetering op het gebied van PTSS symptomatologie waarneembaar. Eveneens bijna 70% van de cliënten laat een betrouwbare verbetering zien op het gebied van geestelijke gezondheidstoestand en sociaal functioneren.
Het resultaat van de behandeling wordt op verschillende manieren in kaart gebracht:
- Op klachtniveau door het afnemen van de ROM
- Op systemisch niveau indien systemische interventies worden toegevoegd aan de behandeling
- Patiëntwaarde wordt gemeten met een rapportcijfer
- Wetenschappelijk onderzoek
Periode 1 april 2018 – 31 december 2021. Rapportage over (max.) 267 cliënten.
Traumaklachten zijn verminderd, functioneren in het dagelijks leven is verbeterd waardoor de kwaliteit van leven is verbeterd. De negatieve effecten van chronische traumaklachten op de directe omgeving zoals het gezin zijn hersteld.
Bij aanvang en afronding van de behandeling wordt de CAPS-5 afgenomen. Resultaten van de behandeling worden elk half jaar gemeten op de volgende manier:
| Algemene psychopathologie | BSI |
| Geestelijk en sociaal functioneren | HONOS |
| Traumaklachten | PCL-5 |
| Emotieregualtie | DERS |
| Gezinsfunctioneren | SCORE-15 |
| Kwaliteit van leven | RAND-36 en MANSA |
Hele pakket eens per jaar, elk kwartaal de PCL 5
Metingen van posttraumatische stressklachten laten zien dat aan het eind van de behandeling 68,5% van de patiënten zijn verbeterd, 29,2% onveranderd en 2,2% verslechterd.
Het resultaat van de behandeling kan ook worden uitgedrukt met de statistische maat Cohen's d effect size. Voor de behandeling van posttraumatische stressklachten is deze 1,37 wat betekent dat er bij Psychotraumacentrum Zuid-Nederland sprake is van een groot behandeleffect.
Voor een groot deel van de patiënten spelen niet door de behandeling beïnvloedbare factoren (zoals de asielprocedure) een rol in het geestelijk en sociaal functioneren van de patiënt. Deze niet beïnvloedbare factoren hebben een negatieve invloed op het behandelresultaat.
In de behandeling is aandacht voor een verbetering van het dagelijks functioneren, bijv werk- of schoolhervatting, sociaal functioneren, maatschappelijk functioneren.
Patiënten beleven de zorg als professioneel, betrokken en goed. Er is veel aandacht voor de naasten van patiënt. Patiënten noemen de bejegening expliciet als goed.
Diagnostiek en behandeling van complexe trauma gerelateerde gezinsproblematiek.
Opzet en design van wetenschappelijke studies naar veel voorkomende ziektebeelden
Diagnostiek en behandeling van complexe trauma gerelateerde gezinsproblematiek.
Families in the frontline, an evaluation of parenting interventions for veteran families.
Onderzoek naar de meerwaarde van gezinsinterventies voor veteranen met PTSS en hun gezinnen.
Predicting non-response in trauma focused treatment of PTSD: assessment of avoidance before and during treatment.
Onderzoek naar de invloed van verschillende vormen van vermijding op het in stand blijven van PTSS klachten bij individuen met een PTSS tijdens een intensieve traumabehandeling.
Kennisoverdracht over diagnostiek en behandeling van trauma, complex trauma, doelgroepen/context, hechting, ouder-kind interactie, gezinnen.
Tweejaarlijks congres, wetenschappelijke referaten en symposia intern en extern, onderwijs binnen de opleiding tot klinisch psycholoog en psychotherapeut.
Wetenschappelijke presentaties/lezingen Elisa van Ee:
- Opgroeien in de schaduw van het verleden, Radboud Reflects, Nijmegen 2020
- Een sociaal-interpersoonlijk perspectief op traumabehandeling, NIP, digitaal 2021
- Meet the expert: diagnostiek van gehechtheid, RCSW, digitaal 2021
- Corona aftercare, an easily accessible intervention for health care professionals, ESTSS, digitaal 2021
- Praten over een beladen thema rondom trauma en ouderschap, Radboud Universiteit, internationale vrouwendag, 2022
- Getraumatiseerde ouders en hun jonge kinderen, risico’s en kansen, Infant Mental Health, webinar 2022
- Praten over beladen thema’s rondom trauma en ouderschap, Nederlandstalige Vereniging voor Psychotrauma, webinar 2022
- A Test of the Reciprocal Relation between Posttraumatic Stress Disorder and Family Functioning in Veterans and Civilians, ISTSS, Atlanta 2022.