Persoonlijkheidsstoornissen bij volwassenen

De Viersprong

De Viersprong biedt verschillende behandelingen voor volwassenen met persoonlijkheidsproblematiek. De behandeling kan variëren van één gesprek per week, tot een opname van maximaal 6 maanden. In samenspraak met de patiënt zal bekeken worden welke frequentie het meest passend is.

Hoofd- en sublocatie

De Beeklaan 2
4661 EP Halsteren

Westblaak 180
3012KN Rotterdam

Peter Vineloolaan 50
4611AN Bergen op Zoom

Kooikersweg 203 C
5233KE Den Bosch

Anderlechtlaan 175
1066 HM Amsterdam

Telefoon

Leeftijdscategorie
19-25 jaar
26-64 jaar
Beschrijving

De afdeling is gespecialiseerd in de behandeling van volwassenen (vanaf 18 jaar) die al langere tijd last hebben van ernstige en chronische psychische klachten, waarbij vaak sprake is van co-morbiditeit en beperkingen in het sociaal- en dagelijks functioneren en zonder een duurzame impact van eerdere behandelingen.

 

Contra-indicaties

Voor behandelingen binnen de afdeling Volwassenen gelden de volgende contra-indicaties:

  • Een stoornis binnen het autismespectrum
  • Chronische psychotische klachten
  • Ernstige verstandelijke beperkingen of cognitieve functiestoornissen (IQ < 80)
Hoe wordt bepaald of een patiënt in aanmerking komt?

Na aanmelding volgt een intakeprocedure, waarin gekeken wordt of de problemen die de patiënt heeft behandeld kunnen worden bij de Viersprong. Samen met de intaker bekijkt de patiënt welke behandeling het best passend is.

Waar bestaat de diagnostiek uit?

Diagnostiek binnen de Viersprong is uitgebreid, al bij intake wordt (naast gesprekken) door middel van semi-gestructureerde interviews uitgebreid bekeken welke psychische klachten aanwezig zijn. Binnen de behandelafdelingen wordt methodespecifieke diagnostiek toegepast.

Hoe onderscheidt dit zich van reguliere diagnostiek?

Innovatief bij de Viersprong is het Therapeutisch Psychologisch Onderzoek (TPO) een vorm van diagnostiek die de vragen van de patiënt centraal stelt. Juist bij vastgelopen behandelingen elders, kan TPO een uitkomst bieden om de behandeling, in samenspraak met de verwijzer weer recht te trekken.

Hoe intensief is deze voor de patient?

De tijdsinvestering is afhankelijk van de diagnostische vraag die gesteld wordt en kan variëren van een enkel gesprek tot een uitgebreid psychologisch onderzoek wat meerdere dagdelen in beslag kan nemen.

Welke instrumenten worden er gebruikt bij diagnostiek?

Afhankelijk van de diagnostische vraag zal bekeken worden door welke discipline de vraag wordt opgepakt. Er kan een psychiatrische vraag worden gesteld, die door de psychiater door middel van een psychiatrisch onderzoek wordt opgepakt. In het geval van een psychologisch onderzoek, zal een psycholoog dit gaan uitvoeren, ingebed in een team van psychologen. Binnen een psychologische onderzoek kunnen verschillende instrumenten ingezet worden, zoals vragenlijsten, interviews en capaciteitentesten.

Behandeling
Ambulant
Deeltijdbehandeling
Klinisch (open)
Beschrijving

De Viersprong biedt verschillende behandelingen voor volwassenen met persoonlijkheidsproblematiek. De behandeling kan variëren van één gesprek per week, tot een opname van maximaal 6 maanden. In samenspraak met de patiënt zal bekeken worden welke frequentie het meest passend is.

Naam en beschrijving
GIT-PD
Doelgroep

Volwassenen die zich emotioneel instabiel voelen. Die last kunnen hebben van impulsief gedrag, waardoor ze in de problemen komen. Of juist zo introvert zijn dat het lastig is om contacten met anderen aan te gaan en te onderhouden. Of die last hebben van stemmingswisselingen, of zo heftig reageren op anderen dat er vaak conflicten ontstaan. Volwassenen die zo met zichzelf in de knoop zitten, dat ze niet goed weten wie ze zijn.

Methodiek

Vanuit het Kenniscentrum Persoonlijkheidsstoornissen, waarin de Viersprong ook participeert, werd GIT-PD (Guideline Informed Treatment for Personality Disorders) ontwikkeld; een generiek kader voor goede zorg voor mensen met een persoonlijkheidsstoornis. Om tot een evenwichtig behandelaanbod voor mensen met persoonlijkheidsstoornissen te komen zijn twee vragen van belang:

  1. onder welke voorwaarden kan een generieke behandeling goede resultaten boeken?;
  2.  voor welke cliënten zal niettemin een specialistische behandeling nodig zijn?

Om die vragen te onderzoeken, is een goed opgezet en beschreven GIT-PD behandelprogramma nodig naast vergelijkend onderzoek van zo’n GIT-PD programma met specialistische behandelingen. De Viersprong heeft een zorgpad voor een modulaire GIT-PD behandeling uitgewerkt, gebaseerd op de nieuwste modellen voor persoonlijkheidspathologie (AMPD). De beschreven behandeling is aanzienlijk korter en lager gedoseerd dan de klassieke specialistische behandelingen. De volgende stap is om door middel van onderzoek na te gaan voor welke doelgroep GIT-PD kan volstaan en voor welke doelgroep meer specialistische interventies nodig zijn.

Beoogde effecten

Vermindering van psychische klachten en verbetering van sociaal-maatschappelijk functioneren.

Hoe intensief is deze voor de patiënt?

GIT-PD start met individuele gesprekken. Vervolgens vindt er een fase met modules plaats, deze modules kunnen individueel of in groepsverband zijn. In principe begint GIT-PD met 4 periodes van 8 weken. Daarna is er een oefenperiode en vervolgens zijn er terugkomgesprekken met de hoofdbehandelaar.

Effectiviteitsonderzoek

Momenteel loopt er een pilotonderzoek naar de uitkomsten van GIT-PD.
 

Naam en beschrijving
Alternative Model for Personality Disorders (AMPD)
Doelgroep

Volwassen cliënten met persoonlijkheidsproblematiek.

Methodiek

Het ‘Alternative Model for Personality Disorders’ werd in 2013 in DSM-5 geïntroduceerd. De Viersprong is meteen na publicatie ervan gestart met een onderzoekslijn om de toegevoegde waarde van het model te bestuderen. Er werden diagnostische instrumenten ontwikkeld en onderzocht (STiP-5.1 en LPFS-BF 2.0) om de nieuwe concepten te meten. Inmiddels worden deze instrumenten wereldwijd gebruikt. De focus van ons huidige onderzoek is gericht op de klinische bruikbaarheid van het AMPD. In een gerandomiseerde (promotie)studie zullen daartoe cliënten die zich aanmelden met persoonlijkheidsproblematiek toegewezen worden aan hetzij een assessment procedure die gebaseerd is op het AMPD hetzij een assessment procedure die is gebaseerd op het traditionele model. Dit onderzoek is internationaal de eerste gerandomiseerde studie van de klinische bruikbaarheid van het AMPD.

Beoogde effecten

In kaart brengen van persoonlijkheidsproblematiek (zelf en interpersoonlijk functioneren).

Hoe intensief is deze voor de patiënt?

Het AMPD wordt ingezet in de intakefase en bestaat uit een klein aantal individuele gesprekken.

Effectiviteitsonderzoek

Er vindt momenteel een gerandomiseerd onderzoek plaats naar de klinische bruikbaarheid van dit model.

Uitstroomcriteria

Voor elke patiënt wordt een behandelplan opgesteld waarin individuele behandeldoelen worden vastgelegd die passen bij de specifieke behandelmethodiek. Binnen elk behandeltraject vinden systematisch evaluaties plaats, waarin het effect van de behandeling wordt geëvalueerd. Op basis van de evaluatie wordt bekeken of de behandeling verlengd moet worden, of dat de behandeling gestopt kan worden, ofwel omdat behandeldoelen behaald zijn, ofwel omdat verwacht wordt dat met doorgaan met de behandeling geen verdere winst te behalen valt.

Waar worden patiënten naar door- of terugverwezen?

In samenspraak met de patiënt kunnen patiënten doorverwezen of terugverwezen worden. Dit kan uiteenlopen voor wat betreft hulpvraag en frequentie. Patiënten kunnen na behandeling bij de Viersprong ook klaar zijn met behandeling en geen verdere hulp nodig hebben.

Is er een terugval aanbod?

Per behandeling worden er afspraken gemaakt over wat gedaan kan worden bij een terugval. Het maken van een terugvalplan kan onderdeel zijn van de behandeling.

Met welk instrument wordt de uitstroom getoetst/vastgesteld?

Bij de Viersprong worden standaard vragenlijsten afgenomen aan het begin, tussentijds en het einde van de behandeling. Behandelaar/ behandelteam en patiënt nemen op basis van onder andere deze vragenlijsten gezamenlijk een besluit over het afronden van de behandeling.

Hoe wordt een second opinion aangevraagd?

Een second opinion kan via de website van de Viersprong met een aanmeldformulier worden aangevraagd.

Bijzonderheden

Een second opinion is geschikt als een patiënt of behandelaar graag wil dat de Viersprong meedenkt in een lopende behandeling/diagnostisch traject. Tijdens het Second Opinion traject vindt telefonisch overleg plaats, voert de Viersprong desgewenst dossieranalyses uit en/of wordt de Viersprong betrokken bij het zien en onderzoeken van de patiënt. Een Second Opinion kan ook worden aangevraagd bij een meningsverschil tussen behandelaar en patiënt.

Naam
Dr.
H.
(Hilde)
de Saeger
Specialisatie

Diagnostiek, in het bijzonder Therapeutisch Psychologisch Onderzoek

Contactgegevens
Consultatie en adviesmogelijkheden voor verwijzers

De bereikbaarheid is wisselend. Kijk hier voor de actuele bereikbaarheid.

Hoe doen we dit?

De Viersprong heeft een klantburo, hier komt de vraag eerst binnen. Een medewerker van het klantburo beoordeelt de vraag en zet deze indien gewenst door naar een collega behandelaar. Consultatie kan verschillende vormen aannemen, variërend van een gesprek over een casus tot gesprekken over het vasthouden van een bepaalde (methode-specifieke) werkwijze.

Beschrijving doelstelling zorgaanbod

De behandeling is erop gericht een perspectief op een beter leven te geven voor mensen met ernstige problemen in hun persoonlijkheid, gedrag en gezin, of bij wie problemen dreigen te ontstaan.

Hoe wordt dit gemeten?

De instrumenten die gebruikt worden om behandeleffecten te meten verschillen per behandeling en kunnen ook variëren doordat er verschillende onderzoeksvragen worden gesteld in wetenschappelijk onderzoek. Voor alle behandelingen geldt dat er bij start en einde, en ten minste bij alle evaluatiemomenten vragenlijsten worden afgenomen om het klachtniveau en het niveau van persoonlijkheidsfunctioneren in kaart te brengen.

Beschrijving klinische effecten van het zorgaanbod

De behandeling is gericht op klachtenvermindering, een verbetering in het persoonlijk- en sociaal maatschappelijk functioneren.

Met welk instrument worden de effecten gemeten

Voor alle behandelingen geldt dat er bij start en einde, en ten minste bij alle evaluatiemomenten vragenlijsten worden afgenomen om het klachtniveau en het niveau van persoonlijkheidsfunctioneren in kaart te brengen.

Met welke frequentie

Bij start en einde van de behandeling en ten minste bij alle evaluatiemomenten. De frequentie kan per behandeling verschillen.

Hoe wordt de zorg door de patiënt en/of naaste ervaren?

Bij de Viersprong wordt de cliënttevredenheid structureel aan het eind van ieder zorgtraject en via de meldingen op Zorgkaart Nederland gemonitord.

Rapportcijfer conform CQ index

De actuele CQ index is te vinden op de website (www.deviersprong.nl).

Naam
Prof. dr.
J.H.
(Jan Henk)
Kamphuis
Specialisatie

Indiciatiestelling en diagnostiek

Naam
Prof. dr.
J.J.
(Jan)
van Busschbach
Specialisatie

Kosteneffectiviteit

Naam
Dr.
A.
(Annelies)
Laurenssen
Specialisatie

Effectiviteit van psychotherapie bij cliënten met een borderline persoonlijkheidsstoornis

Contactgegevens
Naam
Dr.
H.
(Hilde)
de Saeger
Specialisatie

Indicatiestelling en diagnostiek, Therapeutisch Psychologisch Onderzoek

Contactgegevens
Beschrijving onderzoek

MBT-DOS

Verwachte einddatum
2022
Naam hoofdonderzoeker
Maaike Smits
Beschrijving onderzoek

AMPD

Verwachte einddatum
2023
Naam hoofdonderzoeker
Laura Weekers
Auteur(s)
Blankers, M., Koppers, D., Laurenssen, E.M.P., Peen, J., Smits, M.L., Luyten, P., Busschbach, J., Kamphuis, J.H., Kikkert, M., & Dekker, J.J.M.
Tijdschrift
Journal of Personality Disorders
Datum
2021
Auteur(s)
Smits, M.L., Feenstra, D.J., Bales, D.L., Blankers, M., Dekker, J.J.M., Lucas, Z., Kamphuis, J.H., Busschbach, J.J.V., Verheul, R., & Luyten, P.
Tijdschrift
Psychological Medicine
Datum
2020
Auteur(s)
Weekers, L.C., Hutsebaut, J., Bach, B., & Kamphuis, J.H.
Tijdschrift
Personality and Mental Health
Datum
2020
Beschrijving

De Viersprong Academy verzorgt opleidingen en trainingen voor therapeuten die werken in de ggz over persoonlijkheidsstoornissen, indiciatiestelling en diagnostiek, Schematherapie, Dynamische Interpersoonlijke Therapie, incompany trainingen en supervisies. Op de website van de Viersprong Academy vindt u uitgebreide informatie en trainingsdata.
MBT-Nederland verzorgt trainingen op het gebied van Mentalization-based treatment (MBT).  
Daarnaast worden lezingen en presentaties gegeven op nationale en internationele congressen, en zijn collega’s van de Viersprong regelmatig als (gast)docent betrokken bij de psychologische opleidingen.

Titel presentatie
Restoring Epistemic Trust Through Therapeutic Assessment: Building a Relationship “Superhighway” with Difficult-to-Treat Clients
Naam professional
Stephen Finn, Jan Henk Kamphuis en Hilde De Saeger
Datum
2021
Naam en plaats congres
Annual meeting for the Society for Personality Assessment (SPA), online.

Ervaring van patiënten/naasten

Eva's verhaal

Bij Eva is twee jaar geleden een borderline persoonlijkheidsstoornis vastgesteld. Haar leven was één grote puinhoop en dat was eigenlijk altijd al zo. Of zo leek het toch. Het leek alsof ze in alles was mislukt: geen baan kunnen houden, geen man kunnen houden en ze loopt hopeloos achter met haar rekeningen. Ze liep al jaren te knokken om zichzelf recht te houden. Geregeld ging ze helemaal onderuit. Eva heeft in haar leven drie serieuze zelfmoordpogingen ondernomen. Op dat soort momenten dacht ze dat haar kinderen beter af zouden zijn zonder haar. Maar nadien voelde ze zich erg schuldig en schaamde ze zich dat ze zo’n slechte moeder was, omdat ze haar kinderen bijna in de steek had gelaten. En dus ging ze maar door. Jarenlang hielpen drugs en alcohol haar om overeind te blijven. Haar armen staan nog vol littekens van het krassen.

Bens verhaal

Wanneer Ben zich bij de Viersprong aanmeldt, voelt hij zich moe, somber en futloos. Hij vindt zichzelf een waardeloos persoon en heeft veel schuldgevoelens over dingen die hij wel en vooral niet gedaan heeft. Ben heeft zijn HBO opleiding nooit afgemaakt, omdat hij in het laatste jaar stage moest lopen. Hij heeft zich toen ziek gemeld, omdat hij toch zou gaan falen. Nu werkt Ben onder zijn niveau als magazijnmedewerker. Op zich heeft hij het wel naar zijn zin, maar Ben weet dat hij meer kan. Ben heeft piano leren spelen van zijn favoriete oom die inmiddels overleden is. Nu speelt hij nog wel eens alleen of volgt hij les via Youtube. Liever speelde hij ‘toetsen’ in een rockbandje en volgde hij les aan de muziekschool, maar dat durft hij niet.

Back to top