Expertisecentrum Depressie Pro Persona Nijmegen

Pro Persona

Het Expertisecentrum Depressie Pro Persona Nijmegen is gespecialiseerd in diagnostiek en behandeling van patiënten met een depressie die chronisch is geworden (met een duur van 2 jaar of langer) en/of patiënten waarbij gebruikelijke behandelingen voor depressie niet geholpen heeft. Ook patiënten met een bipolaire depressie worden door het Expertisecentrum Depressie behandeld. 

Hoofd- en sublocatie

Nijmeegsebaan 61, gebouw Valkenberg
6525 DX Nijmegen

Telefoon

Leeftijdscategorie
19-25 jaar
26-64 jaar
> 65 jaar
Beschrijving

Het Expertisecentrum Depressie is gespecialiseerd in diagnostiek en behandeling van patiënten met een depressie (inclusief bipolaire depressie) die chronisch is (met een duur van 2 jaar of langer) en/of patiënten waarbij gebruikelijke behandelingen voor depressie niet geholpen hebben.  Daarbij gaat de afdeling er van uit dat er minimaal al een vorm van psychotherapie en 3 medicatiestappen waaronder lithiumadditie hebben plaatsgevonden.

Het Expertisecentrum Depressie hanteert een levensloopperspectief. Dat wil zeggen dat de expertise ook wordt ingezet voor jongeren onder de 18 jaar en ouderen boven de 65 jaar, het accent ligt echter op de volwassen populatie.  

Hoe wordt bepaald of een patiënt in aanmerking komt?

Hiervoor wordt de DM-TRD gebruikt (Dutch Measure for quantification of Treatment Resistance in Depression).

DSM V classificatie

Depressieve stoornis, persisterend en ernstig.

Waar bestaat de diagnostiek uit?

Diagnostiek bestaat uit een klinisch interview, aangevuld met de MINI, afname ROM vragenlijsten, ernst bepaling van depressie middels IDS-SR en afname DM-TRD.

Hoe onderscheidt dit zich van reguliere diagnostiek?

De diagnostiek is onderscheidend door een groter accent op de inschatting van therapieresistentie (o.a. door afname DM-TRD) waardoor een betere indicatiestelling wordt verkregen voor de volgende behandelstap.

Hoe intensief is deze voor de patient?

Voor ambulant wordt de diagnostiek in een dagdeel verricht, voor de kliniek wordt diagnostiek stapsgewijs uitgevoerd afhankelijk van de behandelvoortgang.

Welke instrumenten worden er gebruikt bij diagnostiek?

Diagnostiek wordt primair door de psycholoog verricht evt. aangevuld met consult psychiater met de volgende instrumenten: MINI, IDS-SR, ROM-instrumenten, DM-TRD.

Behandeling
Ambulant
Deeltijdbehandeling
Klinisch (gesloten)
Klinisch (open)
Beschrijving

Het Expertisecentrum Depressie kent een klinische afdeling met 16 bedden, een dagbehandeling en een ambulante afdeling.

In het klinische deel van het Expertisecentrum Depressie is de behandelduur 3 maanden met de optie voor verlening tot 6 maanden. De gemiddelde behandelduur is 141 dagen. In het ambulante deel van het Expertisecentrum is de behandelduur bijna 1 jaar.  

Naam en beschrijving
Mindfulness based cognitieve therapie (MBCT)
Doelgroep

Patiënten met een therapieresistente, chronische depressie (inclusief bipolaire depressie).

Methodiek

Mindfulness is nog niet eerder toegepast bij patienten met een chronische therapieresistente (bipolaire) depressie. Het betreft een groepstraining in meditatie en cognitieve technieken. De MBCT training bestaat uit 8 wekelijkse sessies van 2.5 uur plus een stiltedag aan het einde van de training.

Beoogde effecten

Belangrijkste uitkomst is afname in ernst van de depressie.

Effectiviteitsonderzoek

Voor deze innovatieve behandeling is een randomzed clinical trial (RCT) opgezet waarin de nieuwe interventie wordt vergeleken met care as usual of met een placebobehandeling.

Naam en beschrijving
Ketamine behandeling
Doelgroep

Patiënten met een therapieresistente depressie. 

Methodiek

Patiënten met een therapieresistente depressie krijgen gedurende 10 weken orale esketamine voorgeschreven. Wanneer deze behandeling effectief blijkt kan de behandeling nog 6 weken worden voortgezet. Gedurende deze weken wordt de patiënt  opgenomen zodat de juiste dosering kan worden vastgesteld. Mocht een positief effect optreden dan wordt in overleg bepaald of de patiënt na deze 6 weken kan doorgaan met de ketamine behandeling, onder begeleiding van een psychiater in de eigen regio. 

Beoogde effecten

Afname van depressieve klachten.

Effectiviteitsonderzoek

Voor deze innovatieve behandeling is een randomzed clinical trial (RCT) opgezet. 

Uitstroomcriteria

Er wordt een combinatie van criteria gebruikt waaronder voldoende hersteld (reductie van minimaal 50% op de IDS), geen hoogspecialistische hulpvraag meer en de vraag van de patiënt voor begeleiding. Ook wordt afgerond als blijkt dat de aangeboden behandeling onvoldoende werkzaam is. Er wordt dan gezocht naar een passender aanbod. Ook wordt er afgesloten als blijkt uit vervolg diagnostisch onderzoek dat behandeling op een ander probleemgebied nodig is. Ook dan wordt voor passende verwijzing gezorgd.  

Waar worden patiënten naar door- of terugverwezen?

Na behandeling in het Expertisecentrum Depressie worden de patiënten terugverwezen naar hun verwijzers als het om bovenregionale verwijzingen gaat. Voor regionale verwijzingen wordt meestal terugverwezen naar de sggz of de basis-ggz.

Is er een terugval aanbod?

Er is een terugvalaanbod in het Expertisecentrum Depressie namelijk een training in rehabilitatie door zelfmanagement (ZemCAD).    

Met welk instrument wordt de uitstroom getoetst/vastgesteld?

De IDS-SR wordt gebruikt om de mate van herstel op klachtniveau vast te stellen (50% reductie wordt gehanteerd). Daarnaast zijn er de overige instrumenten die in de ROM zijn opgenomen zoals de OQ45 en de EQ-5D.    

Percentage waar patiënten na hoeveel tijd uitstromen

In het klinische deel van het Expertisecentrum Depressie is de behandelduur 3 maanden met de optie voor verlening tot 6 maanden. Alle patiënten stromen weer uit naar ambulante zorg of naar hun verwijzers. De gemiddelde behandelduur is 141 dagen. In het ambulante deel van het Expertisecentrum is de behandelduur bijna 1 jaar en na afronding wordt meestal naar de sggz verwezen.  

Hoe wordt een second opinion aangevraagd?

Via de website van Pro Persona is informatie te vinden over het  aanmelden voor een second opinion. Een second opinion betekent een afspraak voor patiënt met twee experts, de psychiater en de psycholoog. Van te voren wordt gevraagd enkele vragenlijsten in te vullen. De second opinion wordt afgesloten met een advies wat dezelfde dag mondeling uitgebracht wordt en met een schriftelijke terugkoppeling aan patiënt en verwijzer.      

 

 

Naam
prof. dr.
J.
(Jan)
Spijker
Specialisatie

Chronische en therapieresistente depressie.

Contactgegevens

(024) 343 65 10 - j.spijker@propersona.nl

Naam
drs.
M.W.H.
(Marc)
Lochmann van Bennekom
Specialisatie

Bipolaire stoornissen, in het bijzonder bipolaire depressie. 

Contactgegevens
Naam
drs.
A.
(Annemarie)
van der Meij
Specialisatie

Psychiater en gespecialiseerd in ingewikkelde, off label en experimentele biologische behandelstrategieën voor patiënten met hardnekkige depressie (uni- en bipolair)

Consultatie en adviesmogelijkheden voor verwijzers

Via het algemene e-mail adres: ambulant.nijmegen@propersona.nl

Daarnaast zijn de boegbeelden van het Expertisecentrum Depressie via de mail en telefoon (024-343 6510) goed bereikbaar voor intern en extern overleg. 

Beschrijving doelstelling zorgaanbod

De doelstelling van het zorgaanbod is goede diagnostiek en klachtenreductie van patiënten met chronische en therapieresistente depressies.

Hoe wordt dit gemeten?
  • t.a.v. diagnostiek wordt m.n. de DM-TRD gebruikt
  • t.a.v. behandeling wordt de IDS-SR gebruikt om klachtreductie vast te stellen

 

Beschrijving klinische effecten van het zorgaanbod

Klinische effecten van het Expertisecentrum worden gemeten met de OQ-45 en de IDS-SR. Voor eigen evaluaties maakt het Expertisecentrum vooral gebruik van de IDS-SR omdat zij uiteindelijk klachtreductie een belangrijke maat vindt. De effecten worden separaat onderzocht voor de ambulante en de klinische patiëntengroep. De vragenlijsten worden ook ingezet bij de bipolaire patiëntengroep; er zijn echter op dit moment nog geen resultaten op groepsniveau beschikbaar. De effecten van de innovatieve interventies worden zoveel mogelijk in aparte studies (RCT) onderzocht. 

Met welke frequentie

De IDS-SR wordt eens per 4 weken afgenomen. De OQ-45 wordt eens per 6 weken afgenomen.

Beschrijving resultaten zorgaanbod op kwaliteit van leven

Voor ambulante patiënten met een unipolaire depressie is de kwaliteit van leven toegenomen van 0.45 tot 0.59. Dit betekent dat patiënten hun gezondheidstoestand aanmerkelijk positiever beleven. Voor klinische patiënten is de kwaliteit van leven met 0.1 punt gestegen, dit betekent een toename van 10%. 

Met welk instrument gemeten

EQ-5D

Met welke frequentie

Eens per 4 weken.

Hoe wordt de zorg door de patiënt en/of naaste ervaren?

Het zorgaanbod en de uitvoering van het Expertisecentrum wordt goed gewaardeerd.

Rapportcijfer conform CQ index

CQ index: 8.2 (ambulante patiënten unipolaire depressie)

CQ index: 7.8 (klinische patiënten unipolaire depressie) 

CQ index: 8.1. (bipolaire depressie, 2019)

Naam
prof. dr.
J.
(Jan)
Spijker
Specialisatie

Chronische en therapieresistente depressie

Contactgegevens
Naam
dr.
J.
(Janna)
Vrijsen
Specialisatie

Cognitieve mechanismen bij depressie  

Contactgegevens
Naam
dr.
E.
(Ellen)
Driessen
Specialisatie

Effectiviteit van depressiebehandelingen en het personaliseren van de zorg voor depressie

Naam
dr.
N.
(Nessa)
Ikani
Specialisatie

Rumineren bij angst en depressie

Naam
dr.
D.
(Dorien)
Smit
Specialisatie

Ervaringskennis

Naam
prof. dr.
J.
(Jan)
Spijker
Specialisatie

Chronische en therapieresistente depressie

Beschrijving onderzoek

Vermijding als transdiagnostisch proces bij angst en depressie.

Verwachte einddatum
december 2023
Naam hoofdonderzoeker
Joppe Klein Breteler MSc.
Beschrijving onderzoek

De kracht van depressie: de inzet van ervaringskennis- en deskundigheid en zelfmanagement bij chronische depressies.

Verwachte einddatum
april 2021
Naam hoofdonderzoeker
Dorien Smit MSc.
Auteur(s)
Cladder-Micus MB, Speckens AEM, Vrijsen JN, Donders ART, Becker ES, Spijker J.
Tijdschrift
Depression and Anxiety
Datum
2018
Auteur(s)
Vrijsen, J.N., Fischer, V., Müller, B.W., Scherbaum, N., Becker, E.S., Rinck, M., & Tendolkar, I.
Tijdschrift
Journal of Affective Disorders
Datum
Oktober 2018
Auteur(s)
Don, F.J., Driessen, E. ,Molenaar, P.J., Spijker, J. ,Dekker, J. J. M.
Tijdschrift
Psychotherapy
Datum
2019
Beschrijving

Nijca2re symposium, laatst gehouden in juni 2018. 

Een tweejaarlijks symposium georganiseerd door de TOPGGz-afdelingen van Pro Persona, samen met BSI, Radboud universiteit en Radboudumc psychiatrie Nijmegen.

Recente wetenschappelijke presentaties/lezingen:

  • Duur van depressie, nieuwe resultaten van NEMESIS II. Jan Spijker, Voorjaarscongres NVvP Maastricht, april 2018.
  • (Vroege) interventies bij bipolaire stoornis in translationeel perspectief: vanuit 'wetenschappelijk' risicoprofiel of 'eigen' veerkracht? Marc Lochmann van Bennekom, Voorjaarscongres NVvP Maastricht, april 2018.
  • Which Cognitive Bias Modification training works best as add-on for clinical depression? Janna Vrijsen,  Anxiety and Depression Association of America Conference, Washington, april 2018.

Ervaring van patiënten/naasten

Ik ben overwegend positief en ik heb al het aanbod van de behandeling zoveel als mogelijk aangegrepen en ben nu een stuk verder. Wat ik moeilijk kan begrijpen is dat niet alle patiënten zo actief meedoen aan het programma.

De verpleging is super en heeft veel kennis. Er is een groot aanbod aan therapieën waardoor je een hele dag een programma hebt. Ook al ben ik niet echt beter geworden zou ik deze behandelplek toch aanbevelen.

Back to top