Centrum voor trauma en gezin

Levvel

Het Centrum voor trauma en gezin is gespecialiseerd in diagnostiek en behandeling van kinderen en adolescenten tot en met 21 jaar en hun (pleeg-)ouders, waarbij er sprake is van complexe problematiek op het gebied van trauma/kindermishandeling en (onveilige) problematische gezinssituaties.

Hoofd- en sublocatie

Meibergdreef 5
1105 AZ Amsterdam

Rijksstraatweg 145
1115 ZG Duivendrecht

Leeftijdscategorie
0-12 jaar
13-18 jaar
Beschrijving

Het Centrum voor trauma en gezin is gespecialiseerd in de diagnostiek en behandeling van kinderen en adolescenten tot en met 21 jaar en hun (pleeg-)ouders, waarbij er sprake is van complexe problematiek op het gebied van trauma en/of kindermishandeling, hechtingsproblemen en een (onveilige) problematische gezinssituatie. De kinderen, jongeren en hun (pleeg-)ouders hebben vaak eerder hulp gehad, echter met onvoldoende resultaat.

Hoe wordt bepaald of een patiënt in aanmerking komt?

Elke aanmelding wordt door het Aanmeldteam beoordeeld aan de hand van een decision tool.

De volgende patiënten komen in aanmerking voor behandeling:
• Er is sprake geweest van eerdere diagnostiek en/of hulpverlening waarbij het resultaat onvoldoende is en
• Er is sprake van meervoudige problematiek, waaronder psychiatrische, en vastlopen op meerdere leefgebieden (geen enkelvoudige diagnose) en/of
• Er is vaak sprake van bemoeienis door de Jeugdbescherming en kinderrechters.

DSM V classificatie

• posttraumatische stressstoornis met co-morbiditeit bij kinderen en adolescenten, en ouders.
• hechtingsstoornis met co-morbiditeit bij kinderen.
• co-morbiditeit bij kinderen en adolescenten: depressieve stoornis, angststoornis, ADHD, gedragsstoornis, ASS.
• co-morbiditeit ouders: depressieve stoornis, angststoornis, verslaving, ASS, persoonlijkheidsproblematiek.

Waar bestaat de diagnostiek uit?

De diagnostiek bestaat uit gesprekken met kinderen, jongeren en hun ouders, waarbij ook systematisch gebruik wordt gemaakt van vragenlijsten, specialistische klinische interviews en instrumenten om de kwaliteit van de ouder-kind interactie te bepalen.

Hoe onderscheidt dit zich van reguliere diagnostiek?

Het onderscheid met de reguliere zorg is dat de afdeling specialistische klinische interviews afneemt, de kwaliteit van de ouder-kind interactie in kaart brengt en de bevindingen in een hoogspecialistisch multidisciplinair team worden besproken.

Hoe intensief is deze voor de patient?

Naast het intakegesprek en de diagnostische gesprekken met kind, jongeren en ouders nemen de afname van de vragenlijsten ongeveer 45-60 minuten in beslag en het klinische interview afhankelijk van de problematiek ongeveer een uur. Het streven is dit diagnostiektraject binnen twee weken af te ronden.

Welke instrumenten worden er gebruikt bij diagnostiek?

De volgende vragenlijsten worden afgenomen: CBCL, YSR, TRF, KJTS, TSCYC, RCADS, SDQ, SVL-22, ECBI en/of AISI. De volgende klinische interviews worden afgenomen: CAPS-CA, DAI en ADIS ouders. De volgende instrumenten worden gebruikt voor de ouder-kind interactie: DPICS en EAS.

Behandeling
Ambulant
Thuisbehandeling
Beschrijving

Het Centrum voor trauma en gezin biedt diagnostiek en poliklinische en outreachende (hoog)specialistische zorg voor kinderen, adolescenten (tm 23 jaar) en hun (pleeg-)ouders. Daarbij is er sprake van complexe en meervoudige problematiek op het gebied van trauma en/of kindermishandeling en (onveilige) problematische gezinssituaties. Het gaat om derde lijnszorg, waarbij eerdere behandeling elders niet succesvol was.

Naam en beschrijving
Parent-Child Interaction Therapie-HOME (PCIT-HOME)
Doelgroep

Jonge kinderen (2-7 jaar) met forse gedragsproblemen en hun ouders

Methodiek

PCIT-HOME staat voor Parent-Child Interaction Therapie-HOME. PCIT-HOME is een aangepaste PCIT-behandeling die in de thuissituatie plaatsvindt. Een behandeling duurt gemiddeld 8 tot 15 sessies afhankelijk van de ernst van de problematiek. PCIT-HOME gaat uit van de sociale leertheorie. De behandeling is gericht op het verbeteren van de opvoedvaardigheden van ouders, de ouder-kind relatie en het verminderen van de gedragsproblemen bij het kind.

Beoogde effecten

PCIT is effectief, maar gezien de uitval is besloten om de behandeling in de thuissituatie te geven. Met PCIT-HOME wil de afdeling deze uitval beperken. Het blijkt dat met name depressieve moeders uitvallen op PCIT.

Effectiviteitsonderzoek

Uit onderzoek blijkt dat PCIT grote effecten laat zien, maar dat met name moeders met depressieve klachten uitvallen op de behandeling. PCIT-HOME is als innovatieve behandeling ontwikkeld om de uitval te beperken. De behandeling vindt plaats in de thuissituatie. De onderzoeksresultaten van PCIT-HOME laten zien dat gedragsproblemen van de kinderen en de opvoedstress bij ouders afneemt

Naam en beschrijving
IGT-K
Doelgroep

Chronisch getraumatiseerde kinderen (4-12 jaar) met gehechtheidsproblemen, waarbij een reguliere evidence based traumabehandeling, zoals EMDR of TF-CBT niet heeft gewerkt. Bij deze kinderen is vaak sprake van gedragsproblematiek en emotieregulatie problematiek. Zij zijn snel gedysreguleerd of zeer vermijdend. 

Methodiek

IGT-K staat voor Integratieve Gehechtheidsbevorderende Traumabehandeling voor Kinderen. De methodiek is integratief en eclectisch, maar de systeemtheorie en EMDR zijn leidend. De innovatieve behandeling verbetert niet alleen de traumaklachten, gedragsproblemen en emotieregulatie problematiek maar bevordert ook de gehechtheid door intensief samen te werken met (pleeg-)ouders. De gemiddelde behandelduur is 9 maanden tot een jaar.

Beoogde effecten

Uit onderzoek blijkt dat TF-CBT en EMDR effectieve behandelvormen zijn voor kinderen en jongeren met PTSS. Voor de kinderen waar ook gehechtheidsproblemen, emotieregulatie problemen en/of gedragsproblemen een rol spelen, is er soms meer nodig. Voor deze kinderen is de Integratieve Gehechtheidsbevorderende Traumabehandeling voor Kinderen ontwikkeld.

Effectiviteitsonderzoek

TF-CBT en EMDR zijn effectief, dat blijkt onder andere uit onderzoek door de afdeling. Deze nieuwe behandelvorm (IGT-K) wordt op dit moment onderzocht en de resultaten worden binnenkort verwacht (zomer 2022).

Uitstroomcriteria

De uitstroomcriteria die de afdeling gebruikt zijn:

  • behalen van het behandeldoel
  • significante verbetering van niveau van functioneren
  • geen hoogspecialistische behandeling meer nodig
  • begeleiding van een jeugdhulpverleningsinstelling kan alleen gaan plaatsvinden
  • er is voldoende helderheid over het gezinsfunctioneren om een beslissing te kunnen nemen over het (woon-)perspectief van het kind.

De afdeling probeert de verwijzer van diverse hulpverleningsinstellingen zo vroeg mogelijk bij de behandeling te betrekken zodat overdracht van de behandeling gemakkelijker gaat. Door deze intensieve samenwerking is het in een aantal gevallen mogelijk om de patiënt helemaal aan (een van) hen over te dragen voor verdere begeleiding. De afdeling kan dan uiteraard altijd geconsulteerd worden als er zich problemen voordoen, waarbij zij weer even moeten meekijken.

Waar worden patiënten naar door- of terugverwezen?

In principe wordt de patiënt weer terugverwezen naar de verwijzer.

Is er een terugval aanbod?

Als een patiënt is terugverwezen, dan blijft het mogelijk voor de verwijzer om contact te hebben over advies vervolgbehandeling en in sommige situaties blijft de afdeling nog betrokken in de behandeling om deze op een goede manier over te dragen.

Met welk instrument wordt de uitstroom getoetst/vastgesteld?

Ook na de behandeling worden de vragenlijsten en klinische interviews herhaald om de behandeleffecten te meten.
Vragenlijsten: CBCL, YSR, TRF, ARIJ, BSI (bij 18+), GAS-score, OBVL, KJTS, ECM+, DIPA,  RCADS, ADES, ASR/PCL-5 en/of BRIEF, KJTS, ECBI, OBVL.
Klinische interviews: CAPS-CA en ADIS ouders.
De volgende instrumenten worden gebruikt voor de ouder-kind interactie: DPICS en EAS.

Percentage waar patiënten na hoeveel tijd uitstromen

Bij ongeveer 80% van de patiënten wordt de behandeling binnen 9 tot 18 maanden afgerond.

Hoe wordt een second opinion aangevraagd?

Een second opinion kan aangevraagd worden op twee manieren:

De meeste vragen van (potentiële) verwijzers betreffen consultatie en advies, en vaak is dit afdoende. Mocht een verwijzer dit onvoldoende vinden en zelf niet verder komen met de behandeling, dan wordt deze vaak overgenomen. Bij een second opinion wordt in principe hetzelfde diagnostiektraject uitgevoerd als een reguliere aanmelding, maar afhankelijk van de vraag wordt er ook wel aanvullende diagnostiek gedaan. Second opinions worden in principe besproken in een multidisciplinair teamverband. De verwijzer heeft contact met een kinder- en jeugdpsychiater of een klinisch psycholoog.

 

Naam
prof. dr.
R.J.L.
(Ramon)
Lindauer
Specialisatie

Kinder- en jeugdpsychiater/systeemtherapeut

Contactgegevens

(020) 566 33 83 - r.lindauer@levvel.nl

Naam
drs.
C.
(Carlijn)
de Roos
Specialisatie

Klinisch psycholoog/psychotherapeut

Contactgegevens

088-0547000 - c.deroos@levvel.nl

Naam
drs.
N.
(Nathalie)
Schlattmann
Specialisatie

Klinisch psycholoog/psychotherapeut

Contactgegevens

088-0547000 - n.schlattmann@levvel.nl

 

 

Consultatie en adviesmogelijkheden voor verwijzers

Een verwijzer kan te allen tijde contact opnemen voor consultatie en advies via topggztraumagezin@levvel.nl.
Consultatie en advies wordt op verschillende manieren vanuit de afdeling verzorgd:

  • Een klinisch psycholoog, GZ-psycholoog, basispsychologen, systeemtherapeuten en gezinsmaatschappelijk werkers beantwoorden telefonisch vragen van verwijzers over patiënten en denken mee over de aanpak van deze patiënten en/of gezinnen. 
  • Deelname aan instellingsoverstijgende bijeenkomsten over gezinnen met complexe en meervoudige problematiek, zoals TMT (Twee- of MeersporenTeam), Taskforce Kindermishandeling met afdeling Kindergeneeskunde van het AMC, pilot Huiselijk Geweld van de Jeugdbescherming en diagnostiekbespreking met Spirit, Jeugdzorginstelling in Amsterdam. Hier worden complexe casussen besproken en geeft de afdeling consultatie over de psychiatrische en systemische problematiek en denken ze mee over de hulpverleningstrajecten.
  • Consultatie aan andere instellingen zoals Jeugdbescherming, Jeugd-GGZ-afdelingen en Jeugdhulpverleningsinstanties. Regelmatig gaat het om potentiële verwijzingen, waarbij een verwijzende instantie voldoende geholpen is met een consult en verdere hulpverlening door de afdeling niet nodig is.
Beschrijving doelstelling zorgaanbod

De doelstelling van de afdeling is:

  • het verminderen van de traumaklachten en co-morbide problemen bij kinderen en jongeren. Om dit te meten worden verschillende trauma vragenlijsten en interviews afgenomen.
  • het bevorderen van de veiligheid binnen het gezin en de opvoedvaardigheden van (pleeg-)ouders. Om dit te meten wordt gebruik gemaakt van onder andere een veiligheidsplan, vragenlijst over ervaren opvoedstress en DPICS.
Bij welk % van de patiënten is dit doel bereikt?

Het doel is ongeveer bereikt in 45 tot 60% van de gevallen, waarbij er een redelijk tot goed herstel is.

Beschrijving klinische effecten van het zorgaanbod

De volgende behandelvormen zijn onderzocht op effectiviteit: TF-CBT, EMDR, MTFC-P en PCIT. De effecten van TF-CBT, EMDR en PCIT zijn groot. De behandeleffecten van MTFC-P is beperkt.
In onderzoek zijn nu: IGT-K, PCIT-VR en de Korte Intensieve Traumabehandeling (KIT).
 

Met welk instrument worden de effecten gemeten

De volgende vragenlijsten worden afgenomen: CBCL, YSR, TRF, OBVL, ARIJ, BSI (bij 18+), GAS-score, ECM+, DIPA,  RCADS, ADES , ASR/PCL-5  en/of BRIEF, KJTS, ECBI, OBVL.

De volgende klinische interviews worden afgenomen: CAPS-CA en ADIS ouders.

De volgende instrumenten worden gebruikt voor de ouder-kind interactie: DPICS en EAS.

Sinds september 2019 wordt de CEM+ afgenomen. De CEM is de door de gemeente Amsterdam verplicht gestelde cliënt ervaringsmonitor.
 

Met welke frequentie

Voor de start van de behandeling en daarna. In onderzoeksprojecten ook tijdens de behandeling en na een follow-up periode.

Resultaten in percentages of aantallen

Afhankelijk van de behandelvorm knapt ongeveer 45 tot 60% op.

Hoe wordt de zorg door de patiënt en/of naaste ervaren?

De zorg bij de afdeling wordt hoog gewaardeerd.

Na de training Traumasensitief (pleeg-)ouderschap gaven de pleegouders aan dat zij er veel van hadden geleerd en met andere ogen kijken naar de problemen van hun pleegkind. De waardering van de training was hoog, rond de 4 (op een vijfpuntsschaal).
In het 2021 hebben kinderen, jongeren en ouders de zorg van de gehele instelling gemiddeld gewaardeerd met een 7,9 (CEM+). 

Naam
Prof. dr.
R.J.L.
(Ramon)
Lindauer
Specialisatie

Hoogleraar/afdelingshoofd Kinder- en Jeugdpsychiatrie AMC en kinder-en jeugdpsychiater/systeemtherapeut bij Levvel.

Contactgegevens
Naam
dr.
I.
(Irma)
Hein
Specialisatie

Kinder- en jeugdpsychiater/postdoc

Contactgegevens
Naam
dr.
M.
(Mariëlle)
Abrahamse
Specialisatie

Postdoc

Contactgegevens
Beschrijving onderzoek

Effectiviteit van gezinsbehandeling PCIT ondersteund met VR

Verwachte einddatum
30-09-2023
Naam hoofdonderzoeker
I. Scherpbier
Beschrijving onderzoek

Validering van het diagnostisch interview voor PTSS bij kinderen en jeugdigen: de Clinician Administrated PTSD Scale – Children and Adolescents for DSM-5 (CAPS-CA-5)

Verwachte einddatum
31-07-2023
Naam hoofdonderzoeker
L. Kooij
Auteur(s)
Abrahamse, M. E., Tsang, V. M. W., & Lindauer, R. J. L.
Tijdschrift
International journal of environmental research and public health
Datum
Augustus 2021
Auteur(s)
Ensink, J. B. M., Keding, T. J., Henneman, P., Venema, A., Papale, L. A., Alisch, R. S., Westerman, Y., van Wingen, G., Zantvoord, J., Middeldorp, C. M., Mannens, M. M. A. M., Herringa, R. J., & Lindauer, R. J. L.
Tijdschrift
Biological Psychiatry: Cognitive Neuroscience and Neuroimaging
Datum
November 2021
Auteur(s)
Zantvoord, J. B., Zhutovsky, P., Ensink, J. B. M., op den Kelder, R., van Wingen, G. A., & Lindauer, R. J. L.
Tijdschrift
Journal of psychiatric research
Datum
Januari 2021
Beschrijving

De specialisten van het centrum voor Trauma en Gezin geven onderwijs, training en supervisie aan professionals. 

  • Onderwijs aan studenten geneeskunde, kinder- en jeugdpsychiaters in opleiding en hulpverleners. 
  • Diverse cursussen, training en supervisie voor hulpverleners (o.a. traumasensitief hulpverlenerschap, TF-CBT, CAPS-CA).
  • Klinische lessen voor collega’s: door diverse experts van het centrum voor Trauma en Gezin.
Titel presentatie
Als jeugdtrauma je leven bepaalt
Naam professional
Prof.dr. R.J.L. Lindauer
Datum
Februari 2022
Naam en plaats congres
Congres Ziek van je omgeving, online

Ervaring van patiënten/naasten

Na de training Traumasensitief pleegouderschap gaf een pleegouder met jarenlange ervaring in de pleegzorg aan dat hij nu veel beter begrijpt waar het probleemgedrag van zijn pleegkind vandaan komt.

Pleegouders die het MTP-programma volgen geven aan dat zij het een intensief behandelprogramma vinden, maar geven ook aan dat de multidisciplinaire aanpak goed werkt. Op deze manier is specialistische kennis laagdrempelig voor handen.

Back to top