Altrecht
Het Altrecht Academisch Angstcentrum (AAA) is gespecialiseerd in de diagnostiek en behandeling van patiënten met ernstige en complexe angst-, dwang en trauma-gerelateerde problematiek. Dit betreft (complexe) posttraumatische stressstoornis, obsessieve compulsieve stoornis, gegeneraliseerde angststoornis, paniekstoornis, agorafobie, sociale fobie, verzamelstoornis, morfodysfore stoornis, ziekteangststoornis (hypochondrie) en in uitzonderlijke gevallen specifieke fobieën.
Hoofd- en sublocatie
Nieuwe Houtenseweg 12
3524 SH Utrecht
Vrijbaan 2
3705 WC Zeist
Blekerijlaan 3
3447 GR Woerden
Telefoon
Website
Het Altrecht Academisch Angstcentrum (AAA) is gespecialiseerd in de diagnostiek en behandeling van patiënten met ernstige en complexe angst-, dwang en trauma-gerelateerde problematiek. Dit betreft (complexe) posttraumatische stressstoornis, obsessieve compulsieve stoornis, gegeneraliseerde angststoornis, paniekstoornis, agorafobie, sociale fobie, verzamelstoornis, morfodysfore stoornis, ziekteangststoornis (hypochondrie) en in uitzonderlijke gevallen specifieke fobieën.
• Ernstige verslaving;
• Ernstige somatische/psychiatrische aandoening die de behandeling van angst-, dwang- en trauma-gerelateerde klachten in de weg staat of waarvoor klinische opname nodig is.
Bij het AAA wordt standaard uitgebreid diagnostisch onderzoek gedaan. Een intakegesprek wordt door twee behandelaren gedaan en hierbij wordt een gestructureerd diagnostisch interview afgenomen. Patiënten vullen daarnaast verschillende vragenlijsten in, zowel algemene vragenlijsten als stoornisspecifieke vragenlijsten.
De patiënt wordt ten behoeve van de intake uitgenodigd voor een tweetal afspraken die normaliter aansluitend zijn. De eerste afspraak duurt ongeveer 1,5 uur. Hierin worden onder andere de klachten, belangrijke levensgebeurtenissen, de familieanamnese, eerdere behandelingen en medicatie-gebruik in kaart gebracht. Vervolgens wordt een gestructureerd interview afgenomen. Daarna volgt een tweede intakegesprek met een GZ-psycholoog, klinisch psycholoog of psychiater. De verschillende algemene en stoornisspecifieke vragenlijsten vullen patiënten thuis in. Na afronding van de intake wordt een datum gepland voor een adviesgesprek. In het adviesgesprek wordt behandeling, verdere diagnostiek of doorverwijzing geadviseerd.
Bij het AAA wordt gebruik gemaakt van verschillende algemene en stoornisspecifieke vragenlijsten.
Algemene vragenlijsten: M.I.N.I. (Mini International Neuropsychiatric Interview), Beck Anxiety Inventory (BAI), Beck Depression Inventory (BDI-II), Brief Symptom Inventory (BSI) en de EuroQol 5D (EQ5D).
Stoornisspecifieke vragenlijsten:
- Obsessieve compulsieve stoornis: YBOCS (Yale Brown Obsessive Compulsive Scale)
- Paniekstoornis: ACQ (Agoraphobic Cognitions Questionnaire), BSQ (Body Sensation Quesionnaire), MI (Mobility Inventory);
- Posttraumatische stressstoornis: PCL-5 (PTSD checklist for the DSM-5) PSS-SR (Posttraumatic Stress Symptom Scale, Self Report), PTCI (Posttraumatic Cognitions Inventory);
- Sociale fobie: LSAS (Liebowitz Social Anxiety Scale), SPAI-18 (Social Phobia and Anxiety Inventory);
- Verzamelstoornis: SIR (Saving Inventory Revised), SCI (Saving Cognitions Inventory)Gegeneraliseerde angststoornis: PSWQ (Penny State Worry Questionnaire), WDQ (Worry Domains Questionnaire);
- Ziekteangststoornis: WI (Whiteley Index);
- Morfodysfore stoornis: BICI (Body Image Concern Inventory), BDD-YBOCS (Body Dysmorphic Disorder Yale Brown Obsessive Compulsive Scale).
Het Altrecht Academisch Angstcentrum heeft een ruim behandelaanbod, bestaande uit zowel individuele behandelingen als diverse intensieve groepsbehandelingen. Het behandelaanbod omvat onder andere: Cognitieve gedragstherapie (CGT), Eye Movement Desensitization and Reprocessing (EMDR), Imaginaire exposure (IE), Narratieve Exposuretherapie (NET), Imaginaire Rescripting, Schematherapie, Barlow groep en farmacotherapie. Ook biedt het AAA thuis- en deeltijdbehandeling.
Patiënten met chronische angst- en stemmingsstoornissen.
Deze behandeling bestaat uit twee groepsbijeenkomsten per week gedurende 3 maanden (24 groepssessies) gericht op het doorbreken van emotievermijding en emotie gestuurd gedrag. Tijdens de sessies komen de volgende thema’s aan de orde: niet oordelend emotiebewustzijn, aandacht voor het huidige moment, valkuilen in denken en cognitieve herwaardering om de flexibiliteit van het denken te vergroten, emotievermijding en emotie gestuurde gedragingen (als geruststelling vragen, piekeren, controleren, zich terugtrekken) herkennen en alternatieven hiervoor ontwikkelen, interoceptieve exposure en emotie-exposure.
Het doel van de behandeling is een sterke afname in angst- en stemmingsklachten.
Patiënten met ernstige PTSS.
Het betreft een zesdaagse behandeling. De behandeling wordt gespreid over twee weken, waardoor er twee keer drie achtereenvolgende dagen behandeling wordt gevolgd. De traumabehandeling bestaat uit een dagelijkse individuele EMDR en Imaginaire Exposure-behandeling, uitgevoerd door een team van behandelaren. Deze sessies worden afgewisseld met bewegen en psycho-educatie in een groepje.
Doel van de behandeling is het sterk verminderen van PTSS-klachten.
Sinds april 2018 wordt bij het Academisch Angstcentrum een intensieve ambulante traumabehandeling aangeboden. Klachten worden vooraf gemeten middels een interview: de Clinician-Administered PTSD Scale for DSM-5 (CAPS-5). Daarnaast worden ook vragenlijsten afgenomen. Voor PTSS wordt de PTSD Checklist for DSM-5 (PCL5) gebruikt. Ook worden depressieve klachten gemeten middels de Beck Depression Inventory (BDIII) en algemene psychiatrische klachten worden gemeten middels de Brief Symptom Inentory (BSI). Ook wordt gevraagd te scoren hoe zeer de traumaklachten het leven van de patiënt beïnvloeden op een schaal van 0-100. De vragenlijsten worden bij screening, bij start van de behandeling, aan het einde van de behandeling, na een week, na een maand en na een half jaar afgenomen. Het interview
wordt bij de screening, een week, een maand en een half jaar na de behandeling afgenomen.
70% van de patiënten voldoet bij de vierweekse nameting niet meer aan de diagnose PTSS.
De behandeling wordt afgesloten wanneer de vooraf afgesproken behandeldoelen zijn bereikt, of wanneer er geen passend hulpaanbod meer beschikbaar is.
66% van de patiënten wordt na een gemiddelde behandelduur van 8,5 maanden terug verwezen naar de huisarts; 22,6% wordt na een gemiddelde behandelduur van 10,3 maanden doorverwezen naar een andere specialistische ggz-afdeling voor behandeling van comorbide problematiek; 11,4% wordt na een gemiddelde behandelduur van 8,7 maanden doorverwezen naar de basis ggz.
Aan het einde van de behandeling wordt een terugvalpreventieplan opgesteld, daarnaast wordt bij sommige behandelingen standaard gebruik gemaakt van ‘booster sessies’ om de kans op terugval te verkleinen. Verder is er mogelijkheid om versneld terug in behandeling te komen en boostersessies te krijgen indien er kort na het afronden van de behandeling sprake is van een terugval.
Voor second opinions kan contact worden opgenomen met Altrecht Start, het centrale loket voor verwijzers. Altrecht Start is te bereiken via: 030 – 230 8555. Of via e-mail: altrechtstart@altrecht.nl.
Een second opinion wordt uitgevoerd door een expert op het gebied van de vraagstelling. Afhankelijk van de vraag wordt bekeken hoe de second opinion wordt vormgegeven.
Klinisch psycholoog/psychotherapeut en expert op het gebied van angst- en trauma-gerelateerde problematiek.
Psychiater, expert op het gebied van dwang-gerelateerde problematiek.
Het doel van de behandeling is het verminderen van klachten en daarmee het verbeteren van de kwaliteit van leven.
Patiënten ervaren een duidelijke vermindering in angstsymptomen na de behandeling, wat gerelateerd is aan een verbetering in de kwaliteit van leven en een verbetering in de algehele gezondheidstoestand. Dit zijn grote effecten.
De behandeleffecten worden elke 3 maanden gemeten met dezelfde algemene lijsten (BAI, BSI) en stoornisspecifieke lijsten als in de intake en diagnostiek fase:
Stoornis lichaamsbeleving: BICI, BDD-YBOCS
GAS: PSWQ, WDQ
Hypochondrie: WI
OCD: YBOCS, OCI-R
Paniekstoornis: ACQ, BSQ, MI
PTSS: PSS-SR, PTCI, PCL-5
Sociale fobie: LSAS, SPAI-18
Verzameldwang: SIR, SCI
De Cohen’s d over de volledige groep is 0.5. Dat is een gemiddelde effectsize
| Diagnosegroep | gemiddelde behandelduur | Cohens d |
| Gegeneraliseerde angststoornis | 63 uur | 0.5 |
| Ziekteangststoornis | 79 uur | 0.8 |
| OCD | 70 uur | 0.4 |
| Paniekstoornis (met agorafobie) | 71 uur | 0.4 |
| PTSS | 66 uur | 0.5 |
| Sociale angststoornis | 67 uur | 0.6 |
| Verzameldwang | 66 uur | - |
| Totaal | 67 uur | 0.5 |
Waarbij een Cohens d van 0.4 een gemiddeld effectsize is tot 0.8 een grote effectsize.
Het Academisch Angstcentrum laat patiënten bij afsluiting een patiënttevredenheidsvragenlijst invullen. Patiënten waarderen de behandeling gemiddeld met een 7,8 (gemeten in 2019).
Trauma en angst-gerelateerde problematiek en werkingsmechanismen van EMDR en exposure therapie.
Dwang-gerelateerde problematiek.
Trauma-gerelateerde problematiek en EMDR.
Bij het AAA wordt door middel van netwerkmodellen onderzoek gedaan naar symptoom samenhang bij angst-, dwang-, en trauma-gerelateerde stoornissen en complexe comorbiditeit. Ook wordt onderzocht hoe een netwerk van symptomen passend bij een specifieke fobie veranderd gedurende de behandeling.
Het doel van deze onderzoeken is om op symptoomniveau meer inzicht te krijgen in de werkingsmechanismen van angststoornissen, zowel binnen stoornissen als stoornis overkoepelend. Met deze nieuwe kennis kunnen er mogelijk nieuwe aanknopingspunten voor behandeling gegenereerd worden.
Het ontwikkelen en onderzoeken van een nieuwe vorm van traumabehandeling genaamd Visual Schema Displacement Therapy (VSDT). In 2019 is bij het AAA een onderzoek gestart naar het effect van deze nieuwe PTSS behandeling, waarbij VSDT wordt vergeleken met een bestaande effectieve vorm van traumabehandeling (EMDR) en een wachtlijst controlegroep.
Het doel van het onderzoek is te bepalen of VSDT verantwoord en effectief ingezet kan worden als traumabehandeling. Ook zal worden gekeken naar de effectiviteit van de behandeling ten opzichte van EMDR.
Medewerkers van het Altrecht Academisch Angstcentrum geven geregeld workshops en colleges over angst-, dwang-, en trauma-gerelateerde stoornissen op verschillende na,- en bijscholingscursussen evenals bij de Universiteit Utrecht. Daarnaast verzorgen medewerkers van het AAA specialistische lesdagen binnen de opleidingen tot klinisch psycholoog, psychotherapeut en GZ-psycholoog. Kennisoverdracht vindt daarnaast plaats middels presentaties op (internationale) congressen, webinars en podcasts.