Topklinisch centrum voor angst, dwang en trauma

Mondriaan

Het Topklinisch centrum voor angst, dwang en trauma van Mondriaan biedt diagnostiek en behandeling aan patiënten met angststoornissen, obsessieve-compulsieve en verwante stoornissen vanaf 16 jaar en aan patiënten met trauma- en stressorgerelateerde stoornissen tussen de 18 en 65 jaar. Bij de patiënten is veelal sprake van (zeer) ernstige en complexe problematiek, veel comorbiditeit en een lange behandelvoorgeschiedenis met onvoldoende resultaat. Daarnaast is er vaak sprake van sociaal-maatschappelijke problematiek.

Hoofd- en sublocatie

Oranjeplein 10
6224 KD Maastricht

Klossterkensweg 14
6419 PJ Heerlen

E-mail

Leeftijdscategorie
13-18 jaar
19-25 jaar
26-64 jaar
Beschrijving

Het Topklinisch centrum voor angst, dwang en trauma van Mondriaan richt zich op patiënten met angststoornissen, obsessieve-compulsieve en verwante stoornissen vanaf 16 jaar en aan patiënten met trauma- en stressgerelateerde stoornissen tussen de 18 en 65 jaar. Bij de patiënten is veelal sprake van (zeer) ernstige en complexe problematiek, veel comorbiditeit en een lange behandelvoorgeschiedenis met onvoldoende resultaat. Daarnaast is er vaak sprake van sociaal-maatschappelijke problematiek.

Hoe wordt bepaald of een patiënt in aanmerking komt?

Aan de hand van de Decision Tool Angststoornis, Dwangstoornis en PTSS, de intake procedure en klinimitrie wordt bepaald of de patiënt in aanmerking komt voor behandeling. 

Waar bestaat de diagnostiek uit?

Anamnese, MINI-S, psychiatrisch onderzoek, algemene -en klachtspecifieke vragenlijsten en interviews, Kwaliteit van leven vragenlijst en medische screening.
Op indicatie andere semi-gestructureerde interviews (CAPS-5, SCID-P, STIP-5, DIVA, …), schemavragenlijsten (SMI) of cognitieve screeningsinstrumenten (SCIL-5, MoCa, …). Bij een positieve screening kan neuropsychologisch of persoonlijkheidsonderzoek afgenomen worden.

Bij vermoeden van paniekklachten, diagnostische CO2 challenge.

Hoe onderscheidt dit zich van reguliere diagnostiek?
  • Uitgebreider aanbod aan meetinstrumenten.
  • Optie van specifieke diagnostiek naar paniekklachten.
  • Op indicatie nader onderzoek mogelijk.
Hoe intensief is deze voor de patient?

Dit is sterk afhankelijk van de vraagstelling en mogelijke comorbiditeit. 

Welke instrumenten worden er gebruikt bij diagnostiek?

•    OQ-45
•    MADRS
•    SDS
•    Fear Questionnaire
•    PAS
•    PCL en LEC
•    IAS
•    LSAS
•    YBOCS 
•    TGI-SR
•    MHQoL
•    CQI
•    DES

Behandeling
Ambulant
Deeltijdbehandeling
Thuisbehandeling
Beschrijving

De behandeling is voor elke patiënt maatwerk. Bij de start van elk traject wordt eerst een casusconceptualisatie opgesteld, Op basis van deze conceptualisatie wordt in samenspraak met de patiënt een behandelplan opgesteld. Patiënt en naasten (mits toestemming van de patiënt) worden nauw betrokken bij de behandeling en bij het evalueren van de uitkomsten ervan.

o    Ambulant
o    Deeltijdbehandeling mogelijk op indicatie (o.a. daghospitaal, holding groep)
o    Thuisbehandeling ook mogelijk op indicatie
o    Blended/ online

Naam en beschrijving
Interoceptieve exposure met CO2
Doelgroep

Patiënten met een paniekstoornis

Methodiek

Een behandeling waarbij patiënten met behulp van meerdere CO2 inhalaties per dag geleidelijk worden blootgesteld aan de lichamelijke gevoelens die zij ook ervaren bij een paniekaanval. 

Beoogde effecten

Patiënt leert om te gaan met de nare gevoelens van een paniekaanval met als gevolg dat de aanvallen verminderen en mogelijk verdwijnen.

Hoe intensief is deze voor de patiënt?

De intensiteit is variabel en wordt in samenspraak met de patiënt vastgesteld. 

Effectiviteitsonderzoek

Onderdeel van diverse (promotie)onderzoeken i.s.m. Universiteit Maastricht.

Naam en beschrijving
Inference Based Approach (IBA) voor OCS-stoornissen
Doelgroep

Patiënten met de hoofddiagnose OCS

Methodiek

Behandeling waarbij de behandelaar samen met de patiënt redeneert over de werkelijke situatie versus de verbeelding. Een alternatieve behandeling voor OCS-patiënten waarbij een reguliere cognitieve gedragstherapie onvoldoende resultaat oplevert of deze therapie niet aandurven vanwege de exposure-component.

Beoogde effecten

Dwangklachten behandelen zonder exposure.

Hoe intensief is deze voor de patiënt?

In principe wekelijks.

Effectiviteitsonderzoek

Om de effectiviteit te onderzoeken participeert Mondriaan in de landelijke ArrIBA studie https://www.arriba-studie.nl/ 

Uitstroomcriteria

De uitstroomcriteria zijn: 
•    het specifieke behandeldoel is bereikt;
•    patiënt en/of diens systeem heeft geen (topklinische) zorgvraag meer;
•    als meest haalbare is bereikt en ingeschat wordt dat verder behandeling geen toegevoegde waarde meer heeft.
 

Waar worden patiënten naar door- of terugverwezen?

Indien wenselijk kan nazorgtraject opgezet worden. Afhankelijk van hulpvraag kan dit bij POH-er, via WMO, FACT team, reïntegratietraject, bureau herstel of andere GGZ. 

Is er een terugval aanbod?

Opstellen van hervalpreventieplan. Geen specifiek aanbod. 

Met welk instrument wordt de uitstroom getoetst/vastgesteld?

Zelfde instrumenten als bij intake.

Percentage waar patiënten na hoeveel tijd uitstromen

De meerderheid van de patiënten verbetert aanzienlijk op het gebied van specifieke klachten en algemene levenskwaliteit.

Hoe wordt een second opinion aangevraagd?

Huisartsen, GGz-instellingen, specialisten, somatische sector kunnen ons om advies vragen. We verrichten o.a. de second opinions bij de indicatiestelling voor DBS (Deep Brain Stimulation) voor OCS of Syndroom van Gilles de la Tourette. Het telefoonnummer is 088 - 506 9260. 

Bijzonderheden

Daarnaast voor Mondriaan medewerkers de mogelijkheid om aan te sluiten bij sectoroverstijgende intervisies/overleggen betreffende angst, dwang en trauma.

Naam
Prof. dr.
K.R.J.
Koen
Schruers
Specialisatie

Differentieel diagnostiek van ernstige angst-, dwang- en traumaklachten, intensieve vormen van gedragstherapie, farmacotherapie met inbegrip van augmentatie strategieën, neurostimulatie voor dwangklachten en indicatiestelling van DBS voor dwangklachten.

Contactgegevens

Tel. 0621264365
E-mail: k.schruers@mondriaan.eu 
 

Naam
Dr.
K.
Klara
de Cort
Specialisatie

Differentieel diagnostiek en behandeling van ernstige angst-, dwang- en traumaklachten

Contactgegevens

Tel. +3143885069935
E-mail k.de.cort@mondriaan.eu
 

Naam
Dr.
N.
Nele
Gielen
Specialisatie

Diagnostiek en behandeling van posttraumatische stressstoornis (PTSS), complexe PTSS en dissociatieve stoornissen en in het bijzonder de behandeling van comorbide PTSS en middelenafhankelijkheid en van seksuele klachten ten gevolge van traumatisering.

Contactgegevens

Tel. 06-50161548
E-mail: n.gielen@mondriaan.eu
 

Consultatie en adviesmogelijkheden voor verwijzers

Huisartsen, GGz-instellingen, specialisten, somatische sector kunnen ons om advies vragen. Het telefoonnummer is 088 - 506 9260.

Hoe doen we dit?

Zij kunnen telefonisch contact opnemen via 088 - 506 9260.

Beschrijving doelstelling zorgaanbod

Klachten verbeteren en beter leren omgaan met bestaande klachten. 

Bij welk % van de patiënten is dit doel bereikt?

Bij 69% is de situatie verbeterd. 

Hoe wordt dit gemeten?

OQ-45

Periode en aantal patiënten waarover gerapporteerd wordt

De periode van 1 januari t/m 31 juli 2022 o.b.v. 60% van de patiënten. 

Beschrijving klinische effecten van het zorgaanbod

Bij de start van de behandeling wordt bij vrijwel elke patiënt een standaard aantal vragenlijsten afgenomen, op indicatie aangevuld door meer specifieke lijsten. Het MDO wordt volgens een PDCA cyclus verricht. Hiermee wordt tevoren al bepaald wanneer de volgende evaluatie is, en wordt tevens een nieuwe afspraak voor klinimetrie gemaakt. Zo vindt voor de meeste patiënten een start-, tussen- en eindmeting plaats.

Met welk instrument worden de effecten gemeten

•    OQ-45
•    MADRS
•    SDS
•    Fear Questionnaire
•    PAS
•    PCL en LEC
•    IAS
•    LSAS
•    YBOCS 
•    TGI-SR
•    MHQoL
•    CQI
•    DES
•    Schemalijsten (indien relevant)

Met welke frequentie

Is variabel en afhankelijk van soort behandel (of onderzoeks)traject en bepaalde patiëntvariabelen. Tussen de 2-4 maanden. 

Resultaten in percentages of aantallen

De meerderheid van de patiënten verbetert aanzienlijk op het gebied van specifieke klachten en algemene levenskwaliteit.

Bijzonderheden

Bij evaluaties wordt ook steeds de casusconceptualisatie hernieuwd besproken om zo voortgang van behandeling te bepalen. 

Beschrijving resultaten zorgaanbod op kwaliteit van leven

Standaard afname vragenlijst bij elke patiënt. 

Met welk instrument gemeten

Vragenlijst MHQoL

Met welke frequentie

Tweemaal per jaar. 

Relatie met de klinische effecten

De uitkomsten worden gebruikt tijdens de evaluatie van de behandeling met de patiënt om de voortgang in het behandelproces met metingen te onderbouwen en weer te geven aan de patiënt. 

Beschrijving overige resultaten

Patiënt tevredenheid

Hoe is dit gemeten/vastgesteld

CQi-index

Hoe wordt de zorg door de patiënt en/of naaste ervaren?

De grote meerderheid van patiënten en naasten ervaren de behandeling als positief.

Rapportcijfer conform CQ index

7,9

Naam
Prof. dr.
K.R.J.
Koen
Schruers
Specialisatie

Differentieel diagnostiek van ernstige angst-, dwang- en traumaklachten, intensieve vormen van gedragstherapie, farmacotherapie met inbegrip van augmentatie strategieën, neurostimulatie voor dwangklachten en indicatiestelling van DBS voor dwangklachten

Contactgegevens

Tel.0621264365
E-mail:k.schruers@mondriaan.eu
 

Naam
Prof. dr.
K.R.J.
Koen
Schruers
Specialisatie

Differentieel diagnostiek van ernstige angst-, dwang- en traumaklachten, intensieve vormen van gedragstherapie, farmacotherapie met inbegrip van augmentatie strategieën, neurostimulatie voor dwangklachten en indicatiestelling van DBS voor dwangklachten

Contactgegevens

Tel.0621264365
E-mail:k.schruers@mondriaan.eu
 

Naam
Dr.
K.
Klara
de Cort
Specialisatie

Differentieel diagnostiek en behandeling van ernstige angst-, dwang- en traumaklachten

Contactgegevens

Tel. +3143885069935
E-mail: k.de.cort@mondriaan.eu
 

Naam
Dr.
L.
Liesbet
Goossens
Specialisatie

Onderzoek naar neurobiologische mechanismen in affectieve stoornissen en hun therapieën. Experimentele modellen van psychopathologie. Magnetische resonantie beeldvorming (MRI). Neuromodulatie.

Contactgegevens

 Tel. 0433883501

E-mail:  lies.goossens@maastrichtuniversity.nl

Titel presentatie
De rol van neurostimulatie bij de behandeling van OCS
Naam professional
Prof. dr. K. Schruers
Datum
1 fbruari 2024
Naam en plaats congres
Utrecht, Kanaal 30

Ervaring van patiënten/naasten

Het verhaal van Margo

Margo werd jarenlang, in diverse settingen, behandeld voor haar eetstoornis en dwangklachten. Bij eerdere behandelingen lag de nadruk op behandeling van haar eetstoornis en werden de dwangklachten niet als zodanig herkend. Margo kwam in behandeling bij het Academisch centrum voor angst, dwang en trauma van Mondriaan vanwege de Deep Brain Stimulation (DBS). Margo geeft aan dat de afdeling zich onderscheidt van de andere behandelsettingen door de focus van de behandeling op de dwangklachten en de combinatie van behandelingen. Daarnaast werden de ingevulde vragenlijsten ook daadwerkelijk met haar besproken en werden de uitkomsten uitgelegd. Joost, de partner van Margo, wordt ook nauw betrokken. Zowel voorafgaand aan de behandeling als tijdens de periodieke evaluaties. Margo en Joost deden beiden mee aan onderzoek naar de negatieve bijwerkingen van DBS.

Het verhaal van Roger

Ik liep al heel lang met een knagend gevoel van spanning in mijn hoofd en in mijn lijf. Uiteindelijk ben ik met mijn hoofd tegen de muur gelopen. Ik realiseerde me dat ik een serieus probleem had toen ik burnout-achtige klachten kreeg. Ik trok me sociaal steeds verder terug,  had het gevoel ongewenst te zijn en had last van angststoornissen en concentratieproblemen. Ik hield al mijn emoties diep weggestopt binnen. Ik paste mezelf overmatig aan en compenseerde mijn gevoel van gebrek door mezelf meedogenloze normen op te leggen.

Mijn behandeling bij PsyQ bestond uit twee delen. De groepstherapie heeft me vooral geleerd de diepere oorzaak van mijn problemen te zien, te aanvaarden en hier mee om te gaan. Het heeft me geleerd onderscheid te maken tussen wie ik ben en wat ik heb. Ik heb toegang gekregen tot wat mij innerlijk beweegt en geleerd hier losser mee om te gaan.

Dit heeft de weg vrij gemaakt voor de behandeling van mijn onderliggende psychotrauma. De breedte en diepte hiervan waren in het voorgaande traject aan het licht gekomen. De behandeling met EMDR en rescripting heeft veel van de lading, waar ik al zo lang mee rond liep, goed kunnen verlichten. Het heeft me geholpen om meer mezelf te zijn en speelser in het leven staan.

Mijn persoonlijke ervaring met PsyQ en mijn behandelaar is zeer positief. Ik voelde mij gehoord en tegelijk heel constructief uitgedaagd om de nodige stappen te zetten naar herstel. Dit proces van herstel is altijd een moeilijk proces waarin je jezelf vaak tegen komt. Het vraagt echt iets van je. Wat ik ervaren heb bij PsyQ, is dat dit proces zo prettig, leerzaam, gefocust en evenwichtig mogelijk werd gemaakt. Al met al ben ik hier gezonder, sterker, wijzer en lichtvoetiger uitgekomen, en hier ben ik heel blij mee.
 

Het verhaal van Nicole

Ik had last van angst met autorijden. Ik was afhankelijk van anderen wanneer ik ergens naartoe wilde en mijn wereldje werd erg klein, te klein. Zo had ik belangrijke familieleden al in geen tijden meer gezien. Ik kon het namelijk niet opbrengen om alleen naar hen toe te rijden. Om hiervan af te komen, ben ik de CO2-behandeling aangegaan. Ik vond het in het begin wel eng en daarna ook nog eigenlijk wel. Want die paniek en die angst, die ga je het liefste uit de weg. Maar ik was eigenlijk ook wel nieuwsgierig. Zou het kunnen dat er niks zou gebeuren? Dat wilde ik weten. Ik wilde mijn angst overwinnen. En dat is mij ook gelukt.

Voor iedereen die de CO2 behandeling overweegt wil ik graag meegeven: zet door, hoe moeilijk of hoe spannend het ook is. Doe het. Ga de confrontatie aan met jezelf. Want de CO2 heeft mij 100% geholpen. Ik ben onafhankelijk en ik durf te gaan. Ik heb mijn vrijheid terug. En zonder deze behandeling was ik er niet zo snel vanaf gekomen.

Sinds enige tijd weet ik de klinisch psycholoog van het Academisch centrum steeds beter te bereiken. Ik kan dan telefonisch of face-to-face met haar overleggen over een patiënt. Vaak heb ik de vraag of het de moeite waard is om bij een patiënt diagnostiek naar traumagerelateerde problematiek te verrichten of een behandeling te starten. Onze patiënten hebben ook andere stoornissen waaronder vaak psychotische klachten. Maar we missen gespecialiseerde kennis over angst-, dwang- en traumagerelateerde stoornissen. Een consult door het Academisch centrum zorgt ervoor dat we antwoord krijgen op onze vraag zonder dat we patiënten direct hoeven te verwijzen; wij houden de regie. Er wordt ook geen ingevuld formulier gevraagd; ik kan de klinisch psycholoog gewoon bellen of mailen en ze reageert altijd.
 

Back to top